موازنه قدرت امارات؛ نتیجه همراهی با تحریم‌های غرب علیه روسیه

به گزارش اکوایران، امارات متحده عربی به دلیل ارتباط مستمر خود با روسیه در تیررس ایالات متحده و اتحادیه اروپا بوده است و تلاش های غرب برای تحت فشار قرار دادن مسکو از نظر اقتصادی در پاسخ به جنگ این کشور با اوکراین را ناکام گذاشته است. اما اکنون، برخی از تعدیل‌های احتمالی در سیاست خارجی ابوظبی می‌تواند در بحبوحه نگرانی‌های فزاینده درباره گسترش جنگ اسرائیل علیه غزه در سراسر منطقه، تصویر را کمی تغییر دهد.

به نوشته الجزیره، نمایندگانی از بریتانیا، اتحادیه اروپا و ایالات متحده در اوایل سپتامبر با سفر به امارات متحده عربی، نگرانی‌های خود در مورد رابطه این کشور خلیج فارس با روسیه را ابراز کردند.

دولت‌های غربی سعی کرده‌اند از دسترسی روس‌ها به برخی محصولات با کاربرد دوگانه مانند تراشه‌های کامپیوتری و قطعات الکترونیکی که می‌توانند برای تقویت ماشین جنگی روسیه استفاده شوند، جلوگیری کنند.

اوایل سال جاری، واشنگتن به امارات متحده عربی، عمان و ترکیه در مورد دورزدن تحریم‌ها و کنترل صادرات اعمال‌شده بر مسکو هشدار داد. سپس در ماه آوریل، ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه دو نهاد مستقر در امارات اعمال کرد: Aeromotus  و Hulm al Sahra.

به گفته وزارت خزانه‌داری آمریکا، Aeromotus در آغاز جنگ اوکراین، چندین پهپاد و فناوری رباتیک برای روسیه ارسال کرد.

واشنگتن همچنین شرکت Hulm al Sahra را به اتهام نقض کنترل صادرات ایالات متحده به خاطر ارسال اقلام نیمه‌هادی، ماشین‌آلات، قطعات الکترونیک و اپتیک برای شرکت‌های روسی، تحریم کرد.

اندکی پس از سفر ماه سپتامبر مقامات غربی به امارات، بلومبرگ‌نیوز گزارش داد که مقامات اماراتی در حال بررسی اعلام شروط بر مجوزهای صادراتی برای برخی فناوری‌ها از جمله نیمه‌هادی‌ها هستند.

ابوظبی هنوز این اقدامات را اعمال نکرده است. آغاز هر گونه اقدامی نه تنها به دلیل افزایش فشارهای غرب، بلکه به دلیل تهدیدهای فزاینده سرایت جنگ اسرائیل و حماس به سایر نقاط خاورمیانه خواهد بود. به گفته کارشناسان، امارات متحده عربی می‌خواهد در این سناریو روابط خود با ایالات متحده را حفظ و تقویت کند.

مارک کاتز، استاد دانشگاه جورج میسون می‌گوید: «اگر امارات مجوزهای صادراتی را مشروط کند، نشان‌دهنده این است که هزینه‌های عدم پیروزی از خواسته‌های غرب را بیش از مزایای تجارت خود با روسیه می‌داند».

او همچنین گفت: «این همچنین نشان می‌دهد که امارات نمی‌خواهد به روابط خود با آمریکا آسیب وارد کند؛ به ویژه زمانی که احتمال درگیری گسترده‌تری در خاورمیانه بیشتر شده و امارات می‌خواهد از حمایت آمریکا برخوردار باشد».

با توجه به اینکه اجلاس تغییرات اقلیمی COP28 در اواخر این ماه آغاز می‌شود، امارات خواهان آرامش هر چه بیشتر در منطقه است.

فشار غرب

حتی اگر امارات در مجوزهای صادرات سختگیری کند، مشخص نیست که این امر چه تأثیری در روابط امارات و روسیه خواهد داشت.

کاتز قائل است: «مسکو احتمالاً درک می‌کند که امارات متحده عربی تحت فشار غرب این حرکت را انجام خواهد داد. علاوه بر این، این اقدام تنها ممکن است همکاری امارات و روسیه را کاهش داده، نه اینکه از بین ببرد. مسکو می‌خواهد تا جایی که ممکن باشد، همکاری‌ها با امارات متحده عربی را حفظ کند».

شاید چنین مجوزهای صادراتی بتواند به پیشبرد منافع ابوظبی کمک کند؛ هم از نظر شهرت آن به عنوان یک مرکز تجاری در خاورمیانه و هم از نظر نگرانی‌های امنیت ملی آن در رابطه با پیمان روسیه و ایران.

گوردون گری، سفیر سابق ایالات متحده در تونس گفت: «ارائه مجوزهای صادراتی به تقویت این تصویر کمک می‌کند که امارات مکانی قابل اعتماد برای انجام تجارت است».

او افزود: «امارات از انگیزه‌های سیاسی و اقتصادی بزرگی برای حفظ روابط خوب با ایالات متحده و اتحادیه اروپا برخوردار است. این کشور همچنین به اتحاد نظامی رو به رشد بین روسیه و ایران بدبین بوده و می‌خواهد با جلوگیری از رسیدن کالاهای دو منظوره به دست ایران، از امنیت ملی خود محافظت کند».

مقامات امارات نگران تعمیق همکاری مسکو با تهران هستند که تا حدی به دلیل بازیگران غیردولتی متحد ایران، فعالیت‌های پهپادی و موشکی این کشور و نگرانی از پتانسیل آن‌ها برای تشدید بحران‌های امنیتی خاورمیانه است.

با این حال، دستورگرفتن از غرب در رابطه با روابط با روسیه برای امارات بدون ریسک نخواهد بود.

بر اساس باور و ادعای غربی‌ها، روسیه پهپادها و سایر سیستم‌های تسلیحاتی برای جنگ در اوکراین را از ایران تأمین می‌کند. از دیدگاه ابوظبی، ممکن است این وابستگی در کنار سطح پایین همکاری روسیه با امارات، منجر به گرایش بیشتر روسیه به سمت تهران در رابطه با موضوعات بحث‌انگیزی در روابط ایران و امارات شود که می‌تواند برای اماراتی‌ها مشکل‌ساز باشد.

گری اذعان کرد: «ممکن است مسکو از این موضوع به عنوان اهرمی برای بازدارندگی امارات از تبعیت بیشتر از تحریم‌های غرب علیه روسیه استفده کند».

با این حال، برخی کارشناسان این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا ابوظبی واقعاً چنین مجوزهای صادراتی را برای جلب رضایت واشنگتن و دیگر پایتخت‌های غربی ارائه خواهد کرد.

عماد حرب، مدیر تحقیقات و تحلیل در مرکز عرب واشنگتن‌دی‌سی گفت: «امارات و سایر کشورهای خلیج فارس چندان به آسیب‌رساندن به روابط خود با روسیه راغب نبوده‌اند».

او افزود: «اگر امارات واقعاً این کنترل‌ها را اعمال کند، تصمیمش علل ژئوپلیتیکی خواهد داشت؛ به ویژه که به نظر می‌رسد اقدامش در تبعیت از خواسته‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا است. اما حتی اگر کنترل‌هایی را تحمیل کند، راه‌هایی برای دورزدن آن‌ها توسط شرکت‌ها و افرادی وجود دارد که بیشتر نگران منافع تجاری خود هستند».

به گفته حرب، ارائه این مجوزهای صادراتی احتمالاً تأثیر منفی زیادی بر روابط ابوظبی با مسکو نخواهد داشت و به توانایی دو کشور برای کار بر روی چنین کنترل‌هایی اشاره کرد.

او خاطرنشان کرد: «امارات همیشه می‌تواند ترتیبی دهد که این فناوری را از طریق ایران بفروشد که روابط خوبی با روسیه دارد و احتمالاً مشتاق به کمک به مسکو برای دور‌زدن تحریم‌ها خواهد بود».