نسیه‌فروشی روسیه به هند، کار دست پوتین داد؛ سرنوشت پول‌های نفتی مسکو چه می‌شود؟

به گزارش اکوایران، روسیه دیگر پیگیر بازگرداندن سودهای راکد حاصل از فروش نفت به هند نیست و در عوض، از این پول برای سرمایه‌گذاری در سهام و زیرساخت‌های متحد تجاری خود استفاده خواهد کرد.

به نوشته نیوزویک، هند از موقعیت خود به عنوان کشوری «دوست» برای روسیه سوءاستفاده کرد. در حالی که روسیه به دلیل تحریم‌های غرب به دنبال بازارهای جدیدی می‌گشت، تصمیم گرفت نفت خود را با تخفیف بفروشد.

مسکو همچنین به دهلی‌نو اجازه داد تا نفت را با روپیه پرداخت کند، اما این روش به دلیل محدودیت‌های بانک مرکزی هند (RBI) که مانع از انتقال مجدد روپیه از حساب‌های بانکی هند به روسیه می‌شود، با مشکلاتی مواجه شده است.

هند بعد از چین به دومین منبع عمده واردات محصولات روسیه تبدیل شده و در سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۴، به ارزش ۵۵.۶ میلیارد دلار از روسیه جنس خریداری کرده که نسبت ۳۷ درصد بیشتر از سال گذشته است. از این مقدار، ۴۶ میلیارد دلار مربوط به واردات نفت خام است.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در ماه می گذشته گفت که میلیاردها روپیه پول کشورش در بانک‌های هند گیر کرده و گزارش شده که مسکو به دنبال بازپس‌گیری بخشی از این پول، احتمالاً با تبدیل آن به درهم امارات یا یوآن چین بود.

اما رسانه‌های خبری هند از پیشرفتی در این بن‌بست خبر دادند و گفتند که اکنون روسیه به دنبال سرمایه‌گذاری باقی‌مانده روپیه استفاده‌نشده در هند از طریق اوراق بهادار دولتی، اوراق قرضه، سهام و وام است.

آدیتیا بهان، عضو مؤسسه تحقیقاتی جهانی «ناظر» گفت: «از طرف روسیه تردیدهایی در مورد نگهداری طولانی‌مدت پولش در هند وجود داشته است». او افزود: «به نظر می‌رسد روس‌ها حداقل به طور جدی و گام‌به‌گام به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری در هند، به‌ویژه طرح‌های تحت حمایت دولت هستند».

گره‌گشایی هندی‌ها

روزنامه هندو گزارش داد که روسیه دیگر به دنبال بازگرداندن موجودی روپیه انباشته‌شده خود در بانک‌های هند نیست. یک منبع به این نشریه گفت که بانک مرکزی هند از طریق اصلاحیه‌هایی در مقررات «قانون مدیریت ارز خارجی» (فِما) هند، «این امکان را برای نهادهای روسی فراهم ساخته تا در طیف وسیعی از زمینه‌ها سرمایه‌گذاری کنند. اکنون روسیه شروع به استفاده کامل از آن کرده است».

هندوستان تایمز به نقل از منبعی گزارش داد که روسیه از ارز هند برای سرمایه‌گذاری در سهام، اوراق بهادار دولتی، طرح‌های زیرساختی استفاده کرده و این منبع گفت: «بیشتر روپیه‌های انباشته‌شده در هند مورد استفاده قرار گرفته‌اند و دیگر مشکلی وجود ندارد».

در همین حال، دکَن هرالد گزارش داد که انباشت روبل روسیه می‌تواند قراردادهای دفاعی، به‌ویژه تحویل دو سامانه دفاع هوایی اس-۴۰۰ باقی‌مانده تحت توافق ۵.۴ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۲۵ را تسهیل کند.

با این حال، این سرمایه‌گذاری‌ها ممکن است فقط یک اقدام کوتاه‌مدت باشد. بان می‌گوید: «در نهایت، هر دو طرف برای ایجاد سازوکارهایی جهت امکان بازگشت پول‌ها به روسیه تلاش خواهند کرد. روس‌ها به‌ویژه زودتر از هر کس دیگری خواهان آن هستند».

او افزود: «اگر احتمال روشن یا انتظاری از طرف مسکو برای تحقق چنین سازوکاری وجود نداشت، مطمئن هستم که آن‌ها تمایلی به سرمایه‌گذاری مبالغ هنگفت نداشتند. این پذیرش وجود دارد که در برهه‌ای، شرایط تغییر خواهد کرد و تدریجاً امکان بازگشت پول یا درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری‌های مختلف، بهبود خواهد یافت».

واردات نفت از روسیه پس از اعمال سقف قیمت ۶۰ دلاری از سوی غرب با مشکلاتی مواجه شده است؛ مشکلی که مسکو از طریق «ناوگان ارواح» دور زده است.

در ژانویه گزارش شد که تقریباً پنج میلیون بشکه نفت خام روسیه به هند نرسیده و یک محموله بیش از یک ماه متوقف شده است.

با این حال، هندوستان تایمز گزارش داد که مسکو همچنین با وجود تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه بزرگترین شرکت حمل‌ونقل دریایی روسیه و ۱۴ نفتکش، همچنان به دنبال صادرات نفت خام به هند است. به گفته منابع، مسکو به بیمه نفتکش‌های خود رسیدگی می‌کند به شرکت‌های غربی وابسته نخواهد بود.

بان خاطرنشان کرد: «روسیه همچنان یک منبع مهم نفت باقی مانده است و حداقل تا آینده‌ای قابل‌پیش‌بینی، این موضوع تغییر نخواهد کرد».