این روزها در فضای مجازی اخباری مبنی بر افزایش نرخ سود بانکی دیده می شود که هنوز صحت و سقم آن توسط هیچ نهادی تاییده نشده است. بانک مرکزی سومین گزارش سیاستی خود، که خبر از افزایش نرخ سود بین بانکی می دهد را منتشرکرد. بر اساس این گزارش نرخ سود بین بانکی که در خرداد ماه حدود ۸ درصد بوده است، در مهرماه به ۲۰ درصد رسیده است. اما نرخ سود بین بانکی چیست و افزایش یا کاهش آن چه تاثیری بر کل اقتصاد می گذارد؟ 

نرخ سود بین بانکی چیست؟

بانک مرکزی در راستای اجرای سیاست های پولی از ابزارهای مختلفی استفاده می کند که مهم ترین آن عملیات بازار باز است. عملیات بازار باز به خرید و فروش اوراق بدهی دولت توسط بانک مرکزی  برای تغییر میزان حجم پول در اقتصاد اطلاق می شود. بانک مرکزی این معاملات را در بانک های حاضر در بازار بین بانکی انجام می دهد و با هدف گذاری نرخ سود مشخصی در بازار بین بانکی که به عنوان نرخ سیاستی شناخته می شود، تصمیم می گیرد چه مقدار اوراق بدهی بخرد یا بفروشد. این نرخ بر سایرنرخ های سود یا سپرده در اقتصاد تاثیر می گذارد بنابراین عملیات بازار باز عرضه پول را تغییر می دهد که آن هم بر میزان عرضه تسهیلات تاثیر می گذارد؛ همچنین نرخ سود را تغییر می دهد که حجم تسهیلات را متاثر می کند. اما چگونه؟

نرخ سود بین بانکی چگونه بر نرخ سود بانکی اثرمی گذارد؟

بانک ها برای تامین نقدینگی خود هم می توانند مستقیما از بانک مرکزی قرض بگیرند و هم در بازار بین بانکی از یکدیگر تسهیلات بگیرند. نرخ سود بین بانکی در واقع نرخ سودی است که بانک ها به یکدیگر قرض می دهند. بانک مرکزی در سومین گزارش خود، در حالی از افزایش این نرخ خبر داده است که این نرخ در مدت ۴ ماه تقریبا ۲.۵ برابر شده است. در دالان سود بانک مرکزی کف این نرخ ۱۴ و سقف آن ۲۲ درصد تعیین شده است. هنگامی که نرخ سود بین بانکی افزایش می یابد، در واقع هزینه فرصت گرفتن وام برای بانک ها افزایش می یابد. پس برای جبران کمبود نقدینگی خود با بالا بردن نرخ سود سپرده سبب جذب نقدینگی می شوندکه در نتیجه با کاهش حجم و سرعت گردش پول در اقتصاد به کاهش نرخ تورم به نرخ هدف بانک مرکزی نزدیک می شود. یک نکته مهم که باید یادآوری شود این است که افزایش نرخ سود بانکی باید در جلسه شورای پول و اعتبار تصویب شود که هنوز این امر محقق نشده است. اکو ایران در گزارش حاضر ضمن بررسی اخبار ضد و نقیض افزایش نرخ سود بانکی به بررسی اثر اقتصادی افزایش نرخ سود بین بانکی می پردازد.