به گزارش اکوایران، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز جمعه گفت: «این خیلی زود است که بدانیم» چه پیشرفت‌ها و سناریوهای محتملی در مذاکرات برای پیشبرد عادی‌سازی اسرائیل و عربستان ممکن است.

معاهده در سطح ناتو با کشوری غیردموکراتیک؟

طبق آنچه در گزارش لارا روزن در دیپلماتیک ساب‌ستک آمده، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، برت مک گورک، هماهنگ‌کننده شورای امنیت ملی در امور خاورمیانه و آموس هاخشتاین، مشاور انرژی کاخ سفید، روز پنجشنبه  برای گفت‌وگو با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و دیگر مقامات، به عربستان سعودی سفر کردند. شورای امنیت ملی گفت، دستیاران بایدن و مقامات سعودی به بحث در مورد «ابتکارات برای پیشبرد چشم‌انداز مشترک برای منطقه‌ای صلح‌آمیز، امن، مرفه و باثبات‌تر» بپردازند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی، روز جمعه در یک گفتگوی مجازی به خبرنگاران گفت: «مسلماً عادی‌سازی یکی از مواردی است که ما به حمایت از آن بین اسرائیل و عربستان سعودی ادامه می‌دهیم. این یکی از مواردی است که ما همچنان درباره‌اش با هر دوی آن‌ها صحبت می‌کنیم، و مطمئناً می‌خواهیم پیشرفت بیشتری در آن ببینیم.» کربی ادامه داد: برای دانستن خیلی زود است. «آینده به ما نشان خواهد داد که نتایج چه خواهد بود.»

توماس فریدمن، روزنامه‌نگار نیویورک تایمز، که اولین بار این دیدار را گزارش کرد، این رایزنی‌ها را بخشی از تلاش‌های ایالات متحده برای بررسی چشم‌انداز پیشبرد توافقی برای عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی توصیف کرد که براساس آن واشنگتن ممکن است ضمانت امنیتی معاهده ریاض را تمدید کند. فریدمن نوشت: «رئیس‌جمهور هنوز تصمیم خود را برای ادامه این گفت‌وگو‌ها و مذاکرات نگرفته است، اما او به تیمش چراغ سبز نشان داد تا با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی گفت‌وگو کنند تا ببینند آیا نوعی معامله امکان‌پذیر است و اگر امکان‌پذیر است به چه بهایی محقق خواهد شد... سعودی‌ها به دنبال یک معاهده امنیتی متقابل در سطح ناتو هستند که ایالات متحده را موظف می‌کند در صورت حمله به عربستان سعودی (به احتمال زیاد توسط ایران) از آن دفاع کند. برنامه هسته‌ای غیر نظامی، تحت نظارت ایالات متحده؛ و توانایی خرید تسلیحات پیشرفته‌تر آمریکایی». فریدمن خاطرنشان کرد: «این اولین باری است که ممکن است ایالات متحده یک پیمان امنیتی متقابل را با یک دولت غیر دموکراتیک امضا کند. 

تمنای محال سعودی‌ها

اما چندین کارشناس امنیتی منطقه می‌گویند بعید است که ایالات متحده چنین تضمین امنیتی را برای پادشاهی سعودی تصویب کند. برخی دیگر می‌گویند که عربستان سعودی چنین انتظاری ندارد، و همانطور که فراس مکساد، رئیس مؤسسه خاورمیانه گفته است، عربستان اساساً به عنوان یک تکنیک متوقف‌کننده، توقعات غیرمعمول را مطرح می‌کند.

مک‌ساد در یک پنل مجازی درباره چشم‌انداز عادی‌سازی اسرائیل توسط عربستان سعودی که توسط مرکز منافع ملی در روز پنجشنبه برگزار شد، گفت: «من احساس می‌کنم که انتظارات غیرواقع‌بینانه‌ای از هر دو طرف وجود دارد. و دلیل آن این است که این روند در حال حاضر، و جایی که ما در روابط دوجانبه بین ایالات متحده و سعودی ها قرار داریم، به جای واقعیت سیاسی در میدان، ناشی از منافع و برنامه‌های زمانی محدود سیاسی است.»

مک‌ساد گفت: «این چیزی نیست که سعودی‌ها بتوانند بدون گام‌های مشخص از سوی اسرائیل، کلیدش را باز کنند و انجامش دهند. و همه ما می‌دانیم که سیاست اسرائیل در حال حاضر چگونه است... نتانیاهو اگر بخواهد اقدام مهمی در قبال فلسطینی‌ها انجام دهد، ائتلاف خود را به خطر می‌اندازد. به نظر می‌رسد دولت ایالات متحده تمایل زیادی دارد که قبل از شروع سال آتی فرایند مقدمه‌چینی برای عادی‌سازی را به پایان برساند». مکساد افزود: «برای اینکه بتوانیم یک معاهده را به سرانجام برسانیم باید جزء به جزء مفاد آن به تصویب کنگره برسد».

دیوید دزروچز، استاد مرکز مطالعات استراتژیک جنوب شرق آسیا در شرق نزدیک، روز جمعه در یک موضع‌گیری توئیتری در قبال مقاله فریدمن گفت که پیمان دفاعی ایالات متحده با عربستان سعودی تنها «یک خیال است». رئیس جمهور ایالات متحده «یک معاهده دفاع متقابل با عربستان سعودی را به سنا ارائه هم نخواهد کرد». دزروچز ادامه داد: «واشنگتن قبلاً به سعودی‌ها قول داده بود که به تسلیحات آمریکایی دسترسی بیشتری داشته باشند. اما آن‌ها بعد از دیدند که مقامات دموکرات خواستار تحریم تسلیحاتی شده‌اند».

دزروچز افزود: «ما بارها گفته‌ایم: بله، بله، ما ملاحظات شما را جدی می‌گیریم، ما به شما دسترسی سریع به سلاح‌های ایالات متحده می‌دهیم... و سپس آن ‌ها را معطل کردیم، با این بهانه که کنگره این موارد را تایید نمی‌کند. بنابراین اساساً، من فکر نمی‌کنم [سعودی‌ها] با چیزی کمتر از یک معاهده امنیتی ما را به گروگان بگیرند و من فکر نمی‌کنم که دولت بتواند آن را ارائه کند، یا بخواهد آن را ارائه کند، که چه بسا اگر ارائه کنند هم در کنگره رای نخواهد آورد». دزروچز گفت: «من فکر می‌کنم در نهایت، عربستان سعودی روابط خود را با اسرائیل عادی‌سازی خواهد کرد. اما من فکر می‌کنم که آنها نمی‌خواهند اکنون که سیاست اسرائیل در قبال فسلطینی‌ها تهاجمی است به این موضوع تن داده و همچنین قبل از انتخابات به بایدن یک پیروزی در سیاست خارجی بدهند».

بلال ساب، مقام سابق پنتاگون که اکنون در مؤسسه خاورمیانه کار می کند، ماه گذشته در مصاحبه ای گفت: «اینجا سعودی‌ها می‌گویند ما فقط تجهیزات نمی خواهیم، ما یک پیمان دفاعی رسمی می خواهیم». نه در طرف امارات و نه در طرف عربستان هیچ کدام اتفاق نمی افتد. اما آنها به یکدیگر نگاه می کنند تا ببینند چه کسی می تواند معامله بهتری داشته باشد.

ساب افزود: «وعده دادن به سعودی‌ها برای یک پیمان دفاعی یک ایده وحشتناک است». چرا آمریکا نه نمی گوید؟ او گفت: «چون ما نه نمی گوییم.

تضمین امنیتی به عنوان وسیله‌ای برای کاهش حضور نظامی آمریکا

 آمریکا چه سودی از توافق عادی‌سازی اسرائیل با عربستان سعودی خواهند داشت که حتی ممکن است در صورت حمله به ایالات متحده به دفاع از عربستان سعودی بیاید؟

برخی از طرفداران این طرح می‌گویند که ادغام دفاعی منطقه‌ای اسرائیل و عربستان در نهایت می‌تواند به ایالات متحده کمک کند تا بتواند حضور نظامی خود در خاورمیانه را کاهش دهد تا بتواند بر سایر تهدیدات جهانی از جمله در آسیا تمرکز کند.

جاناتان لرد، کارشناس خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا، روز پنجشنبه در زوم CFTNI گفت: «در حال حاضر، تقریباً 35000 سرباز آمریکایی در سراسر خاورمیانه پراکنده هستند. «اکثریت قریب به اتفاق به عنوان نوعی اطمینان به شرکای ما که میزبان آنها هستند، وجود دارند که اگر اوضاع بد پیش رفت، ما آنجا هستیم، می‌توانیم به سرعت در منطقه باشیم. و ما می توانیم کارهایی انجام دهیم.»لرد گفت: «در نهایت، من فکر می‌کنم که این کار بسیار پرهزینه است. و هزینه فرصت حفظ این نیرو بسیار مهم است. و ما وظیفه داریم آن را با قابلیت‌های بومی بیشتر در میان این شرکا جایگزین کنیم.»لرد گفت: «آنچه نادیده گرفته می شود این است که وضعیت موجود مستلزم حضور مستمر ایالات متحده است. «ایالات متحده آمریکا سال‌ها است که این بار بزرگ را به دوش می‌کشد و من فکر نمی کنم این هزینه منصفانه‌ای برای آمریکا باشد.»

محمد السولامی، تحلیلگر سعودی، بنیانگذار و رئیس موسسه بین المللی مطالعات ایران (راسانا) مستقر در ریاض، درباره این که رهبری عربستان سعودی به دنبال تضمین امنیت کامل آمریکا باشد، ابراز تردید کرد. السلامی گفت: چتر امنیتی خواسته عربستان نیست زیرا هرگونه وعده آمریکا در این زمینه با دولت جدید در واشنگتن قابل تغییر است و اعتماد به این موضوع با توجه به ابهامات تاریخی طرف آمریکایی چندان زیاد نیست. 

عدنان طباطبایی، تحلیلگر ایرانی مقیم آلمان که در گفتگوهای اخیر تراک 2 با کارشناسان عرب و ایرانی شرکت داشته است، گفت که نشانه‌هایی جدی مبنی بر ترجیحات منطقه‌ای فزاینده برای تنش‌زدایی عربی-ایرانی و کاهش تنش بین آمریکا-ایران در منطقه را مشاهده کرده است. طباطبایی گفت: «آنچه اکنون کشورهای منطقه می‌توانند انجام دهند و تا حدودی در حال رخ دادن است، تشویق ایران و آمریکا برای دستیابی به نوعی توافق موقت حداقلی است که از بزرگترین و پرهزینه‌ترین تحولات هر دو طرف جلوگیری می‌کند.» 

یک رویکرد مبهم در مقابل معامله بزرگ

مکساد گفت: «رویکرد مبهم رویکردی بهتر برای هر دو طرف است و به واقعیت‌های موجود نزدیک‌تر است و احتمال تحقق آن بیشتر است.»

او گفت: من فکر می‌کنم رئیس‌جمهور در آخرین سفر سال گذشته خود به عربستان سعودی در انجام پروازهای [اسرائیل] برای خودش خوب عمل کرد.» او گفت که تعدادی از اسرائیلی‌ها یا تجار دوتابعیتی اسرائیلی وجود داشته‌اند که در اطراف ریاض به دنبال فرصت های جدید هستند. سعودی‌ها همچنین بی‌سر و صدا به اسرائیلی ها اجازه داده‌اند تا در رویدادهای بین المللی و ورزشی شرکت کنند.

اینها چیزهای تدریجی و مبهمی هستند که می توان آنها را به جلو برد، با این امید که [با توجه به واقعیت سیاسی در حال تحول] در اسرائیل، و همچنین در اینجا در واشنگتن، سعودی ها بتوانند نسبت به برخی از چیزهای بزرگتر از سخت‌گیری‌شان بکاهند.

بایدن در 9 ژوئیه در شبکه سی ان ان، در پاسخ به سوال فرید زکریا که آیا در ازای عادی‌سازی روابط با اسرائیل از سوی عربستان سعودی، یک معاهده دفاعی و برنامه هسته‌ای غیرنظامی به ریاض ارائه می‌دهد یا خیر، گفت: «ما از این نقطه فاصله داریم. ما کماکان چیزهای زیادی برای صحبت کردن داریم.»

بایدن با اشاره به توافق عربستان برای اجازه پروازهای هوایی اسرائیل که پس از سفر وی به پادشاهی و اسرائیل در تابستان گذشته اعلام شد، گفت: «در آن سفر من توانستم در مورد پروازهای هوایی مذاکره کنم تا هواپیماهای اسرائیلی اکنون بتوانند بر فراز عربستان سعودی پرواز کنند. همچنین سیاست‌های من باعث شد تا از هرگونه افزایش ناگهانی و افسارگسیخته نفت جلوگیری شود».

بایدن گفت: «اما جهان در حال تغییر است. همچنین سیاست‌های ما در رابطه با انرژی‌های تجدیدپذیر واقعی هستند».