به گزارش اکوایران، از آغاز سال جاری، ایران در مسیر کاهش انزوا، بهبود شرایط اقتصاد و نمایش قدرت، فعالیت دیپلماتیک خود را تشدید کرده است و با دوستان و دشمنان خود به تعامل پرداخته است.

به نوشته خبرگزاری فرانسه، ابراهیم رئیسی با سفر به چین، سوریه و ونزوئلا، میزبانی از دیپلمات ارشد عربستان سعودی و تماس با رقبای دیرینه منطقه‌ای خود مانند مصر، پرچم‌دار دیپلماسی ایران شده است. این هفته نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران به عمان که میانجی مذاکرات غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن بر سر برنامه هسته‌ای و مبادله احتمالی زندانیان است، سفر کرد.

صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا مؤسسه «چتم هاوس» گفت که ایران به دنبال این است که نشان دهد می‌تواند بر دشمنان خود فائق بیاید. او گفت که ایران به دنبال این است که نشان دهد علی‌رغم تحریم‌ها و اعتراضات داخلی، با تقویت روابط اقتصادی بین‌المللی و خارجی به ایستادگی ادامه می‌دهد. او اذعان کرد: «هدف این روابط افزایش ارتباط اقتصادی و تقویت روحیه داخلی است».

دیاکو حسینی، تحلیلگر سیاست خارجی مقیم تهران گفت که مسئله ایران، تنش‌زدایی از طریق توافق بر برنامه هسته‌ای ایران و آزادی زندانیان آمریکایی است. ایران امیدوار است که چنین توافقاتی به او اجازه دهد تا اقتصاد آسیب‌دیده از تحریم‌ها، تورم افسارگسیخته و کاهش ارزش ریال در برابر دلار را حل کند.

سیاست «پذیرا بودن»

در سال ۲۰۱۸ و در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، ایالات متحده به طور یک‌جانبه از توافق هسته‌ای ایران خارج شد و موجی از تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد. تدابیر تنبیهی هم‌چنان پابرجاست و به عنوان یک عامل بازدارنده قوی برای شرکت‌های خارجی که قصد سرمایه‌گذاری در ایران را دارند، عمل می‌کند.

بنابراین، کشورهای عربی، به ویژه کشورهای حوزه خلیج‌فارس که در سال‌های اخیر، به دنبال کاهش تنش‌های ناشی از جنگ یمن و سوریه هستند، هر گونه نشانه‌ای از گرم‌شدن روابط را مطلوب می‌بینند. این تمایل یکی از محرک‌های اصلی عادی‌سازی روابط ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین بود.

از آن زمان، ایران به دنبال تقویت یا احیای روابط با سایر کشورهای عربی از جمله مصر و امارات متحده عربی بوده است. تهران می‌گوید که «سیاست بازبودن» آن به تنش‌زدایی در خاورمیانه کمک کرده است. حتی اگر خطر رویارویی مسلحانه با اسرائیل همچنان بالا باشد.

هفته گذشته، رئیسی در دیدار با شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان گفت: «فقط دشمنان اسلام و در رأس آنها رژیم صهیونیستی از پیشرفت روابط ایران و عربستان ناراحت هستند».

نظم نوین جهانی

در همین حین، کشورهای اروپایی نیز پس از کاهش تنش‌هایی که سال گذشته به دلیل اعتراضات ایران به وجود آمده بود، در حال ارسال سیگنال‌هایی مبنی بر تنش‌زدایی هستند. در هفته‌های اخیر، ایران شش زندانی اروپایی را آزاد کرد و با بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه امضاکننده اروپایی توافقنامه تاریخی ۲۰۱۵، در موضوع هسته‌ای مذاکره کرده است.

اما اختلاف اصلی بین ایران و اروپا همچنان پابرجا است. اروپایی‌ها تهران را متهم می‌کنند که به مسکو برای جنگ در اوکراین پهپاد ارسال کرده و برای ساخت یک کارخانه تولید پهپاد در روسیه با کرملین همکاری می‌کند. اتهاماتی که جمهوری اسلامی آن‌ها را رد می‌کند.

ایران همچنین به دنبال جلب حمایت چین است. رئیسی در ماه فوریه برای اولین‌بار در ۲۰ سال گذشته به این کشور سفر کرد. تهران انتظار دارد سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی از چین را جذب کند که علی‌رغم وعده‌های داده‌شده در سال‌های اخیر، سطح آن همچنان پایین است.

جمهوری اسلامی با نشان‌دادن خود به عنوان یکی از ارکان «نظم نوین جهانی» می‌خواهد نفوذ خود را به آسیای جنوب شرقی، آفریقا و آمریکای مرکزی گسترش دهد. هفته گذشته، رئیسی پس از سفر به اندونزی، از ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا دیدن کرد؛ جایی که او «قدرت‌های امپریالیستی» به رهبری ایالات متحده را محکوم کرد.

حسینی معتقد است که ایران «به کشورهایی روی می‌آورد که عضو بلوک غرب نیستند تا نشان دهد که نفوذ غرب بر ایران و اقتصاد آن بزرگ نیست». ایران همچنین امیدوار است که به سرعت در دو سازمان غیرغربی پذیرفته شود: گروه بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی و سازمان همکاری‌های شانگهای که چین، روسیه و چندین کشور آسیای مرکزی را گرد هم آورده است.