تمامی گزینه‌های ریاست ناتو؛ مخصه دیپلمات‌های غربی در یافتن کاندیدای ایدئال

به گزارش اکوایران، رقابت در سایه‌ بر سر ریاست ناتو داغ شده اما هنوز هیچ برنده‌ای دیده نمی‌شود.

قرار است که ینس استولتنبرگ، دبیرکل نروژی ائتلاف نظامی فراآتلانتیک در پایان سپتامبر و پس از ۹ سال پست از سمت خود کناره‌گیری کند. بسیاری از اعضای ائتلاف مایلند که مسئله جانشینی او در نشست سران ناتو در لیتوانی در اواسط جولای یا حتی قبل از آن حل‌وفصل شود.

به نوشته خبرگزاری رویترز، این به ۳۱ کشور ناتو، از ایالات متحده گرفته تا فنلاند و ترکیه، زمان زیادی برای به دست‌آوردن اجماع لازم برای انتخاب رهبر جدید را نمی‌دهد. آنها همچنین می‌توانند از استولتنبرگ بخواهند که دوره ریاست خود را برای بار چهارم تمدید کند. هرکسی که زمام امور را در دست بگیرد، با دو چالش حفظ اتحاد در حمایت از اوکراین و کشیده‌نشدن پای ناتو به درگیری مستقیم با روسیه مواجه خواهد بود.

هفته گذشته، بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا اعلام کرد که به این پست تمایل دارد؛ اما با تلاش برخی از دولت‌ها برای انتصاب اولین دبیرکل زن ناتو، مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک به عنوان یک گزینه جدی ظاهر شده است.

اگرچه این یک مقام بسیار عمومی است، اما رقابت بر سر آن بسیار مبهم بوده و عمدتاً در رایزنی بین رهبران و دیپلمات‌ها انجام می‌شود. این رایزنی‌ها تا زمانی ادامه می‌یابد که همه اعضای ناتو به اجماع دست یابند.

جیمی شی، یکی از مقامات ارشد سابق ناتو که به مدت ۳۸ سال در این ائتلاف خدمت کرد، گفت که رهبران به دنبال یک سیاست‌مدار، ارتباط‌گیرنده و دیپلمات بسیار ماهر می‌گردند. شی گفت: «حفظ اتحاد و رضایت دائمی اعضا و در تماس‌بودن با متحدان برای رسیدگی به دغدغه‌های آنها بخش مهمی از این کار است».

والاس و فردریکسن

بسیاری از دیپلمات‌ها شانس والاس برای این منصب را پایین می‌دانند؛ اگرچه همه در این پیمان نظامی به او احترام می‌گذارند. تمایل برخی اعضا به انتخاب یک زن به ضرر والاس خواهد بود. بسیاری نیز ترجیح می‌دهند که برای اطمینان از نفوذ سیاسی بالای رئیس ناتو، یک نخست‌وزیر یا رئیس‌جمهور سابق را انتخاب کنند. استولتنبرگ ۶۴ساله نخست‌وزیر نروژ بود.

برخی نیز، به ویژه فرانسه، به امید همکاری نزدیک‌تر ناتو و اتحادیه اروپا، به دنبال انتخاب یک اروپایی هستند. فردریکسن تمام معیارهای فوق را دارد. اگرچه می‌گوید کاندیدای انتخابات نیست و به این شغل علاقه‌ای ندارد.

نام فردریکسن در ماه گذشته و برای اولین‌بار، در گزارش یک روزنامه نروژی مطرح شد و این هفته نیز مجدداً هنگامی که کاخ سفید اعلام کرد او با جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده در اوایل ژوئن دیدار خواهد کرد، نظر رسانه‌ها به او جلب شد. روز چهارشنبه، او با کم‌اعتبار جلوه‌دادن گمانه‌زنی‌ها مبنی بر ارتباط این دیدار با مسئله ریاست ناتو، به خبرنگاران در کپنهاگ گفت: «من برای هیچ شغلی درخواست نداده‌ام».

در حالی که به طور سنتی این پست به یک اروپایی می‌رسد، هر نامزد جدی نیاز به تأیید از واشنگتن دارد که قدرت غالب ناتو است. یک منبع آگاه گفت که دولت بایدن هنوز نامزد مورد نظر خود را نیافته و گفتگوهای پرجنب‌وجوش بین دستیاران ارشدش ادامه دارد. سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: «خیلی زود است که حدس بزنیم که ایالات متحده از چه کسی حمایت خواهد کرد».

فردریکسن سوسیال‌دموکرات ۴۵ساله، در سال ۲۰۱۹ جوان‌ترین نخست‌وزیر دانمارک شد. او به دلیل مدیریت بحران همه‌گیری کرونا مورد ستایش قرار گرفت و سال گذشته، برای دومین بار برنده انتخابات کشورش شد. او در صورت کسب ریاست ناتو که به گفته کارشناسان سیاسی، دولت شکننده او را در آستانه فروپاشی قرار می‌دهد، باید پست نخست‌وزیری کشورش را کنار بگذارد.

و کمپین پیروزی برای ریاست ناتو آسان نخواهد بود. دانمارک از حد موظفی خود برای تأمین بودجه ناتو که ۲ درصد تولید ناخالص داخلی هر کشور عضو است، فاصله دارد. دانمارک در ۱.۳۸ درصد قرار داشته و فردریکسن متعهد شده است که تلاش‌ها برای رسیدن به تسریع کند.

برخی از اعضا نیز استدلال می‌کنند که باید برای اولین‌بار، این پست به یک کشور اروپای شرقی برسد. به ویژه اینکه جنگ روسیه در اوکراین این منطقه را برای ناتو مهم‌تر کرده است. اگر فردریکسن این شغل را به دست آورد، سومین رئیس متوالی ناتو از یک کشور شمال اروپا خواهد بود.

سایر گزینه‌ها

نام کاجا کالاس، نخست‌وزیر استونی، اورسولا وان‌در لاین، رئیس آلمانی کمیسیون اروپا و کریستیا فریلند، معاون نخست‌وزیر کانادا نیز در گفتگوهای دیپلمات‌ها و گزارش‌های رسانه‌ها دیده شده است.

اما دیپلمات‌ها می‌گویند که از نظر برخی اعضای ناتو، کالاس در مسئله روسیه بیش از تند است، برلین نیز می‌خواهد وان‌در لاین در کمیسیون اروپا بماند و فریلند به‌عنوان یک غیراروپایی و از کشوری که در تأمین هزینه‌های دفاعی خود جا مانده است، با مشکلات بزرگی مواجه خواهد شد.

نام‌های دیگری که مطرح است شامل مارک روته، نخست‌وزیر کهنه‌کار هلند و پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا می‌شود.

اما روته می‌گوید که این شغل را نمی‌خواهد و سانچز نیز در اواخر امسال باید در یک رقابت انتخاباتی شرکت کند.

همچنین برخی دیپلمات‌ها فکر می‌کنند که بسیاری از نامزدهای مطرح‌شده احتمالاً برای رجب طیب اردوغان، قابل قبول نباشد. اردوغان که انتظار می‌رود روز یکشنبه مجدداً به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود، هیچ مشکل و تردیدی با برهم‌زدن اجماع ناتو از خود نشان نداده است. ترکیه و مجارستان عضویت سوئد در ناتو را متوقف کرده‌اند.

کمبود نامزدهایی با حامیان کافی، احتمال تمدید مجدد دوره تصدی استولتنبرگ را افزایش می‌دهد. استولتنبرگ گفته است که به دنبال ماندن نیست؛ اما نگفته که اگر از او خواسته شود چه پاسخی خواهد داد.