به گزارش اکوایران، آژانس بین المللی انرژی اتمی روز سه شنبه مدعی شد که بازرسان این نهاد آثاری از مواد هسته‌ای در تاسیسات زیرزمینی فردو پیدا کرده اند که به ادعای نهاد ناظر اتمی نشان از آن دارد که تهران فاصله زیادی تا گریز هسته‌ای ندارد. ادعایی که تهران بارها آن را تکذیب کرده است.

پایان برجام نزدیک است؟

 در همین راستا لارنس نورمن، روزنامه نگار با انتشار گزارشی در روزنامه  وال‌استریت ژورنال ضمن تکرار این ادعا به نقل از آژانس بین المللی انرژی اتمی نوشت که ایران همچنان در حال غنی سازی تا سطح 60 درصدی در این سایت است. ایران دو سالی است که در واکنش به انفعال غرب، غنی‌سازی اورانیوم را تشدید کرده و به غنای 60 درصد رسانده، اما آژانس با انتشار گزارشی محرمانه که برای کشورهای عضو این نهاد ناظر ارسال شده و وال استریت ژورنال نیز مدعی است که به متن آن دست یافته مدعی شده که در جریان بازرسی 22 ژانویه، ردی از غنی سازی 84 درصدی یافته است. به ادعای این گزارش غنی‌سازی 60 درصدی می‌تواند به سرعت زمینه را برای گریز هسته‌ای ادعایی هموار کند.

سازمان انرژی اتمی ایران اتهام ها و ادعاهای اعلامی را رد کرده و گفته که آنچه نهاد ناظر اتمی در فردو پیدا کرده نتیجه نوسان ناخواسته در سطح غنی‌سازی بوده است.در این گزارش آمده که رایزنی‌ها میان آژانس و ایران برای روشن شدن موضوع ادامه دارد. در همین راستا دیپلمات‌های اروپایی مدعی شده‌اند که کنش ( ادعایی) تهران می تواند حرکت محرکی باشد برای پایان دادن رسمی به توافق هسته ای 2015؛ توافقی که به واسطه آن تحریم‌های بین المللی علیه تهران در ازای محدودیت های تعریف شده بر برنامه هسته‌ای این کشور کنار گذاشته شد.

حاشیه‌های یک ادعا

هم‌زمان مقام‌های غربی این ادعا را مطرح کرده‌اند که فعل‌و‌انفعال‌های (ادعایی) اخیر می‌تواند اسرائیل را برای حمله به برنامه هسته‌ای ایران ترغیب کند.با این همه تل آویو هنوز درباب طرح خود در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران چیزی نگفته است. گفته شده ذرات غنی‌شده ادعایی یک روز پس از آن‌که بازرسان آژانس متوجه شدند که ایران آبشارهایی از سانترفیوزها را به هم متصل کرده، یافت شد. هم‌زمان وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع اگاه مدعی شد که نهاد ناظر اتمی اقدام تهران را به نقض تعهدات در ارتباط با کشورهای عضو متهم کرد.

نورمن به نقل از دیپلمات‌های درگیر در فرایند نظارت بر فعالیت های هسته ای ایران مدعی شده که ایران ممکن است هم‌زمان با تغییر پیکربندی آبشارها، مسیرهایی را برای تولید اورانیوم با غنای بیش‌تر مورد آزمایش قرار دهد. هم‌زمان یکی از منابع نزدیک به نهاد ناظر اتمی نیز مدعی شده که مشخص نیست تولید چنین مواد ادعایی توسط ایران تصادفی بوده یا عامدانه، با این همه این منبع مدعی شد که افزایش سطح غنی‌سازی یک جهش بزرگ در برنامه هسته‌ای ایران است.

سفر گروسی به تهران

آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش جداگانه ای درباره تولید چنین مواد ادعایی صادر نکرد و اعلام کرد که باید در ابتدا با ایران گفتگوهایی انجام شود. نهاد ناظر همچنین تاکید کرد که در هفته های اخیر بازدیدهایش از فردو را افزایش داده است. زمانی که بلومبرگ با انتشار گزارشی  ادعای غنی سازی 84 درصدی را توسط ایران رسانه ای کرد، دیپلمات های ارشد کشورهای اروپایی اعلام کردند که در صورت تایید این ادعاها شاهد تحولی جدی و در عین حال بی سابقه خواهیم بود.

وال‌استریت ژورنال در ادامه گزارشش آورده که در شرایط کنونی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار است هفته اینده تشکیل جلسه دهند و احتمالا ایران به واسطه ادعاهای اخیر توسط آمریکا و اروپا مورد انتقاد فرار خواهد گرفت. پیشتر تهران در واکنش به دو قطعنامه اخیر شورای حکام، سطح غنی‌سازی هسته‌ای‌اش را افزایش داده است. با این همه مقام‌های ایرانی و دو دیپلمات ارشد در وین گفته‌اند که رافائل گروسی ، مدیر کل اژانس بین المللی انرژی اتمی ممکن است در روزهای آینده برای مذاکره با مقام های ایرانی به تهران سفر کند. به ادعای لارنس نورمن، نهاد ناظر اتمی هنوز به پرسش ها درباره سفر گروسی به ایران پاسخی نداده است.

مورا: اروپا راه دشواری پیش رو دارد

هم‌زمان با حاشیه‌های مرتبط با گزارش ادعایی آژانس، انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین در مصاحبه با نشریه Internationale Politik Quarterly و در پاسخ به سوالی درباره این که پیش از آغاز اعتراض ها در ایران اتحادیه اروپا بر مقوله احیای برجام متمرکز بوده اما حالا شواهد نشان می‌دهد معادلات تغییر کرده است، مدعی شد که ایران به واسطه سه گزاره خود را در مرکز طوفان قرار داده؛ نخست، شرایط به ادعای او داخلی، دوم همکاری نظامی تهران با مسکو که به ادعای این دیپلمات اروپایی موجب شده تا ایران پهپادهای ساخت خود را در اختیار روسیه قرار دهد. ( مورا در ادامه گزاره دوم مدعی شد که ما نوک کوه را می بینیم، اما موضوع انتقال تجهیزات نظامی بسیار جدی است) -این ادعایی است که مقام‌های ایران و روسیه بارها آن را رد کرده‌اند. سومین گزاره به ادعای مورا در مورد وضعیت برجام مربوط می‌شود.

 دیپلمات ارشد اروپا در این باب گفت که غرب از پاییز سال گذشته آماده احیای برجام بود با این همه ایران تاکید داشت که پرونده مرتبط با مسائل پادمانی با آژانس بسته شود آن هم در شرایطی که به ادعای مورا تهران با نهاد ناظر اتمی همکاری و تعاملی نداشت و به سوال‌های این نهاد پاسخی نداد. مورا در ادامه گفت که ایران به گونه‌ای رفتار کرد که انگار دیگر برجام را نمی خواهد  با این همه معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی است که امروز ایران خواهان بازگشت برجام است با این همه به گفته او باید دانست که فعلا چارچوب مورد نیاز برای احیای توافق وجود ندارد، هرچند احیای این توافق تنها راه مقابله با پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران قلمداد می شود. به گفته مورا: «از همین رو ما می‌خواهیم برجام را روی میز نگاه داریم و هم‌زمان با مقام‌های ایران رایزنی داشته باشیم تا به ارسال پهپادهای [ادعایی] به روسیه پایان دهد». با این همه مورا در ادامه مدعی شد که به نتیجه رسیدن چنین خواسته‌‌ای سخت است چرا که تهران و مسکو متحدانی نزدیک هستند و ایران تمایل زیادی برای داشتن رابطه نظامی با روسیه دارد. با این همه اروپا تلاش دارد تا همه راه‌ها و کانال ها را باز نگاه دارد.