کاهش چشمگیر قیمت گاز در اروپا

به گزاراش اکوایران،‌ در ماه جاری میلادی یک جبهه هوای سرد، بیشتر مناطق اروپا را درنوردید و نفت‌کش‌های غول‌پیکری که به حمل سوخت از طریق دریای سرخ می‌پردازند،‌ برای جلوگیری از هرگونه مشکل از ورود به این مسیر خودداری می‌کنند.

به نوشته بلومبرگ،‌ این اتفاقات باید منجر به افزایش قیمت گاز می‌شد اما در عوض، قیمت گاز طبیعی در اروپا با کاهش همراه شده است. اگرچه هنوز زود است که بگوییم اروپا به طور کامل از مشکلات بالقوه مربوط به تأمین انرژی رهایی پیدا کرده است، اما این موضوع یک اتفاق مثبت است که نشان می‌دهد کابوس افزایش قبوض انرژی و جهش تورم به بالاترین سطوح چندساله، مربوط به گذشته است.

اروپا در حال حاضر به دلیل ذخایر قابل توجه گاز طبیعی در سال گذشته میلادی و همچنین بهره بردن از انرژی‌های تجدیدپذیر و یک زمستان نبستا ملایم‌تر، به خوبی توانسته از هرگونه بحران انرژی طی زمستان جلوگیری کند. در این میان، رشد ضعیف اقتصادی نیز در حال کمک به شرایط است زیرا تقاضای انرژی از سوی کشورهای پیشرفته اروپا از جمله آلمان را کاهش داده است.

همه این موارد باعث افزایش اطمینان در این زمینه شده که اروپا می‌تواند این فصل را به شکلی مدیریت کند که حتی پس از پایان زمستان نیز ذخایر گاز این قاره در سطح مطلوبی باقی بماند. در حال حاضر، معیار قیمت‌های اروپایی برای گاز طبیعی کمتر از 30 یورو به ازای هر مگاوات ساعت است که یک‌دهم اوج قیمت گاز در سال 2022 محسوب می‌‌شود.

با این حال،‌ اروپا پس از پشت سر گذاشتن بحران به مرحله جدیدی وارد شده که چالش‌های خود را به همراه دارد.

قاره سبز اکنون بیش از پیش بر انرژی‌های تجدیدپذیر متکی است و باید از متناوب بودن تولید برق از این طریق، اطمینان حاصل کند. با از میان رفتن دسترسی اروپا به گاز روسیه که پیش از جنگ اوکراین به‌شدت به آن وابسته بود، رهبران این قاره باید در نقاط دیگر به دنبال تأمین نیازهای انرژی خود می‌گشتند. این اتفاق به معنای رقابت برای به دست آوردن سهم بیشتر از محموله‌های خارجی گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) از نقاط مختلف جهان بود.

یک ریسک اصلی که می‌تواند تأمین انرژی اروپا را با مشکل مواجه کند،‌ خاورمیانه و تنش‌های دریای سرخ است؛ مسیری که قطر از آن برای انتقال محموله‌های گاز طبیعی مایع به اروپا استفاده می‌کند. نفت‌کش‌های حامل نفت و گاز از ورود به دریای سرخ خودداری می‌کنند و در عوض ترجیح می‌دهند از سمت قاره آفریقا دور بزنند که یک مسیر طولانی‌تر است. اطلاعات شرکت کپلر نشان می‌دهد که در یک روز معمولی تنها حدود دو تا سه کشتی حامل ال‌ان‌جی وارد دریای سرخ می‌شوند.

انرژی جایگزین

قیمت گاز طبیعی در سال 2023 حدود 60 درصد کاهش پیدا کرد و با گذشت بیش از 20 روز از سال جدید میلادی،‌ قیمت گاز 12 درصد دیگر نیز کاهش پیدا کرده است؛ موضوعی که به پایین آمدن هزینه قبوض انرژی مصرف‌کنندگان کمک می‌کند.

گسترش فزاینده انرژی‌های تجدیدپذیر در اروپا به معنای سهم رو به کاهش استفاده از گاز در این قاره برای تولید برق است. افزایش توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی و همچنین افزایش مجدد تولید برق توسط نیروگاه‌های هسته‌ای فرانسه در سال 2023، به کاهش نیاز به گاز طبیعی کمک کرده است.

اما یک مسیر طولانی در پیش است‌ و این مسیر، هموار نیست. یک قرارداد انتقال گاز از طریق خط لوله میان روسیه و اوکراین، در پایان سال 2024 پایان می‌یابد و بعید است که تمدید شود. این بدان معناست که با پایان یافتن این قرارداد، قاره اروپا حتی گاز کمتری از روسیه دریافت خواهد کرد. در حالیکه یک سرمایه‌گذاری عظیم جهانی در ال‌ان‌جی انجام شده و این روند ادامه دارد‌، مقدار زیادی از ظرفیت جدید تولید گاز طبیعی مایع تا سال‌های 2025 و 2026 وارد بازار نخواهد شد.

در این میان، الگوهای آب‌وهوایی شدید بیشتر از گذشته شده و همین امر ضمن فشار آوردن به سیستم‌های تولید برق، گاهی اوقات باعث افزایش تقاضای گاز می‌شود.

در آسیا، ذخایر مطلوب گاز طبیعی به این معناست که قیمت گاز در آنجا نیز در حال حاضر رو به کاهش بوده و به کمترین سطح خود از ماه ژوئن رسیده است. خریداران ال‌ان‌جی در ژاپن - که دومین واردکننده بزرگ گاز طبیعی مایع در جهان محسوب می‌شود - به طور فعالانه در حال فروش محموله‌های خود هستند زیرا ذخایر این کشور بسیار فراتر از حد نیاز رفته است. احتمال دارد برخی از این محموله‌ها به اروپا راه پیدا کنند.

در آمریکا هم قصه مشابهی وجود دارد و قیمت‌های آتی گاز در هفته گذشته با کاهش حدود 20 درصدی همراه شده است. میزان ذخایر گاز در آمریکا در حال حاضر فراتر از میانگین پنج سال گذشته است.

اختلال در آبراه‌های حیاتی

با این حال،‌ مشکلات ادامه دار در دو آبراه کلیدی انتقال گاز طبیعی مایع یعنی کانال سوئز و کانال پاناما که با خشکسالی شدید مواجه شده، در حال طولانی‌تر کردن زمان تحویل محموله‌‎ها هستند و همین امر هزینه‌های کشتی‌رانی را افزایش داده است.

استفان رول، رئیس سیاست انرژی در وزارت انرژی آلمان درباره مسائلی که می‌تواند تأمین انرژی اروپا را با چالش روبه‌رو کند، اعلام کرده:‌ «ما هنوز در مورد آنچه قرار است اتفاق بیفتد بسیار محتاط هستیم.»