رشد فروش و افت تولید در صنایع غذایی

به گزارش اکو ایران، یکی از مهم‌ترین زیرگروه‌های بخش صنعت و معدن کشور صنایع تولید مواد غذایی و آشامیدنی است. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در جدیدترین گزارش پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران مربوط به بهمن ماه 1402 به شاخص تولید و فروش این بخش از صنعت نیز پرداخته است.

 در سال‌های اخیر بخش زیادی از مواد غذایی و آشامیدنی کشور به صورت صنعتی تولید می‌شود و بنابراین می‌توان بخشی از تغییرات در تورم این مواد را در شاخص تولید آن‌ها جستجو کرد و از این جهت حائز اهمیت است.

 در این گزارش روند رشد ماهانه و نقطه به نقطه این بخش از صنعت به تفکیک زیرگروه‌های آن بررسی شده است. این بررسی نشان می‌دهد تولید صنایع این بخش در بهمن ماه امسال نسبت به ماه قبل 11.1 درصد رشد و فروش این صنایع 17.7 درصد رشد کرده است که حاکی از وضعیت مثبتی در مقیاس کوتاه‌مدت است. با این حال در مقیاس سالانه تولید مواد غذایی صنعتی افت کرده که این افت در زیرگروه کیک و بیسکوییت و روغنی‌ها دیده می‌شود.

افت 8.2 درصدی مواد غذایی صنعتی در یک سال اخیر

 رشد نقطه به نقطه تولید گروه غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر از بخش صنعت و معدن یعنی تغییرات شاخص تولید نسبت به ماه مشابه سال قبل در بهمن ماه امسال برابر با 8.2- درصد بوده است. به عبارت دیگر شاخص تولید این مواد نسبت به دی ماه 8.2 درصد افت کرده است. شاخص تولید تغییرات حجم حقیقی تولید را اندازه می‌گیرد. مرکز پژوهش‌های مجلس این شاخص را با استفاده از اطلاعات شرکت‌های بورسی محاسبه می‌کند.  

 از سوی دیگر با وجود رشد منفی تولید، شاخص فروش در این یک سال رشد مثبت هرچند اندکی داشته است. منظور از شاخص فروش تغییرات حقیقی میزان فروش است که مرکز پژوهش‌های مجلس این شاخص را نیز با استفاده از اطلاعات شرکت‌های بورسی در هر ماه محاسبه می‌کند. محاسبات این مرکز نشان می‌دهد که فروش حقیقی صنایع غذایی کشور 2 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

 اما تحولات یک ساله صنایع غذایی با استفاده از اطلاعات زیرگروه‌های این مواد نیز قابل بررسی است. این بررسی نشان می‌دهد تولید مواد روغنی و کیک و بیسکوییت کاهش یافته اما فروش در سه زیرگروه رشد کرده است.   

کاهش تولید مواد روغنی‌ها و کیک و بیسکوییت در یک سال

 بخش غذایی در تقسیم‌بندی مرکز پژوهش‌های مجلس به سه زیرگروه روغنی‌ها، لبنیات، کیک و بیسکوییت و سایر مواد غذایی آشامیدنی به جز قند و شکر تقسیم‌بندی شده است.

 بررسی این زیرگروه‌ها نشان می‌دهد که شاخص تولید در زیرگروه روغنی‌ها و زیرگروه کیک و بیسکوییت حدود 15 درصد نسبت به بهمن سال قبل افت کرده اما در مورد لبنیات و زیرگروه سایر با رشد همراه بوده است.

 با این حال در مورد شاخص فروش در سه زیرگروه رشد نقطه به نقطه مثبت دیده می‌شود که بیشترین رشد برای زیرگروه سایر برابر با حدود 15 درصد بوده است. با این حال زیرگروه کیک و بیسکوییت در این مدت افت فروش داشته است.

 بنابراین می‌توان گفت در یک سال اخیر وضعیت فروش مواد غذایی مساعد بوده است.

 این وضعیت مساعد در مقیاس کوتاه‌مدت یعنی یک ماه اخیر بیشتر به چشم می‌آید.

رشد چشم‌گیر تولید و فروش انواع مواد غذایی صنعتی در یک ماه اخیر

 در یک ماه اخیر رشد تولید مواد غذایی صنعتی 11.1 درصد و رشد فروش آن‌ها 17.7 درصد بوده است. این رشد قابل توجه در زیرگروه‌ها نیز به خوبی قابل مشاهده است؛ به طوری که همه زیرگروه‌های غذایی با رشد تولید و فروش همراه بوده‌اند.

 در این میان رکورد رشد تولید برای روغنی‌ها بوده که در یک ماه اخیر تولید آن حدود 15 درصد افزایش یافته است. رکورد رشد فروش را نیز همن گروه داشته و شاخص فروش آن نزدیک به 30 درصد رشد کرده است.

ارزیابی وضعیت صنایع غذایی: تولید از فروش عقب مانده است

 ارقام نشان می‌دهد صنایع غذایی در بازه کوتاه‌مدت روند مثبتی داشته‌اند، اما در بازه بلندمدت که در اینجا به ویژه یک سال اخیر مد نظر است، وضعیت فروش بهتر از وضعیت تولید بوده است.

 این موضوع هم با توجه به رشد 2 درصدی فروش و افت 8.2 درصدی شاخص کل بخش غذایی و هم با توجه به رشد فروش در 3 زیرگروه‌ با وجود افت تولید در 2 زیرگروه قابل مشاهده است.

 می‌توان این تفسیر را داشت که تقاضا برای مواد غذایی افزایش یافته است که با توجه به تورم بالای این مدت و افزایش وزن مواد غذایی در سبد بسیاری از خانوارها و کاهش وزن غیرخوراکی‌ها قابل توجیه است. با این حال افزایش هزینه‌های تولید یا مسائل دیگر سبب شده که عرضه مواد غذایی از رشد تقاضا عقب بماند. موضوعی که می‌تواند به تورم هزینه مواد غذایی صنعتی منجر شود.