بی‌طرفی مسقط زیر سئوال رفت/ عمان پای ایران می‌ماند؟

به گزارش اکوایران، عمان به دنبال فرار از قرارگیری در فهرست خاکستری مالی گروه اقدام مالی (اف‌ای‌تی‌اف) به دلیل روابط ایران است.

فهرست خاکستری در کمین

به نوشته بلومبرگ، دولت عمان که به بی‌طرفی و روابط نزدیک هم زمان با ایالات متحده و ایران شناخته می‌شود، در حال آماده شدن برای یک بازنگری کلیدی از سوی یک نهاد مالی ناظر جهانی در مورد پول‌های مشکوک است -به امید این‌که از وقوع سرنوشت مشابه با همسایه‌اش، امارات متحده عربی، جلوگیری کند.

هیئتی از گروه ویژه اقدام مالی مستقر در پاریس قرار است در اواخر ژانویه از مسقط بازدید کند و مقدمات را برای بررسی‌های بیش‌تر در اواخر سال 2024 هموار کند. مقامات عمانی، پس از مشاهده تنزل رتبه امارات به فهرست اصطلاح خاکستری اف‌ای‌تی‌اف در مارس 2022، تلاش کرده‌اند تا از یک نتیجه مشابه جلوگیری کنند.

برخلاف امارات متحده عربی که سیاست‌های کریپتو-محور (رمزنگاری) را اتخاذ کرده و بازار املاک لوکس پر رونقی را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی مهیا کرد، اقتصاد عمان کوچک‌تر و محافظه‌کارتر است. به گفته افرادی که با روند کار اف‌ای‌تی‌اف آشنا هستند، این امر، همراه با اقدامات نظارتی اخیر، مسقط را در موقعیت مناسبی قرار می‌دهد تا از قرار گرفتن در فهرست خاکستری اجتناب کند.

تردید در بی‌طرفی ژئوپلیتیکی

با این حال، مقامات محلی نگرانی‌های‌شان پیرامون روابط عمان با ایران را تائید می‌کنند -چرا که این کشور با تحریم های قابل توجهی از سوی ایالات متحده مواجه است.

طاهر الامری، رئیس بانک مرکزی عمان در مصاحبه‌ای نادر در دفتر خود در مسقط گفت: «بزرگ‌ترین نقطه ضعف، موقعیت ما است. این خطر اصلی است. این به خاطر رابطه ما با ایران است».

رهبری عمان در دوران دولت اوباما از روابط نزدیک خود با واشنگتن و تهران استفاده کرد و میزبان تماس‌های دیپلماتیک مهمی بود که در نهایت راه را برای توافق هسته‌ای 2015 هموار کرد. اکنون، با اوج گرفتن درگیری‌ها در خاورمیانه و اروپای شرقی، بی‌طرفی ژئوپلیتیکی مسقط زیر ذره‌بین قرار می گیرد.

ذره‌بین آمریکایی‌ها در مسقط

الامری تائید کرده بانک مرکزی عمان به دو بانک ایرانی مجوز داده و هم‌چنین شاهد ورود پول روسیه بوده است. او گفته که دولت متبوعش رویکرد متفاوتی دارد و ردیابی دقیق تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه از خارج از کشور را به رسمیت شناخته است، هر چند افراد بسیاری از کشورهای تحریم‌شده وجود دارند که معمله با آن‌ها غیرقانونی نیست.

الامری به بلومبرگ گفته: «اگر پول ایران از طریق تجارت وارد می‌شود، آیا تک‌تک افراد دارای پاسپورت ایرانی تحت تحریم هستند؟ ایالات متحده این را نمی‌گوید. قرار نیست جریان واقعی پول حتی با روسیه تابو و تحریم شود».

به گزارش الامری، برایان نلسون، معاون وزیر خزانه داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، اواخر ماه گذشته از مسقط بازدید کرد تا در مورد همکاری دوجانبه در مورد جریان‌های پولی مرتبط با ایران و روسیه گفت‌وگو کند.

هفته‌ها قبل، دولت بایدن گروهی از شرکت‌های مستقر در عمان را که به گفته مقامات آمریکایی برای نگهداری و مدیریت دارایی‌های غیرقانونی روسیه به کار گرفته شده بود، تحریم کرد. به گفته الامری: «هر جا که شکاف‌هایی وجود داشته باشد، مطمئن می‌شویم که آن‌ها را برطرف می‌کنیم».

اصلاحات

گزارش صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد قرار گرفتن در فهرست‌ خاکستری اف‌ای‌تی‌اف منجر به «کاهش قابل‌توجهی در جریان ورودی سرمایه» می‌شود». این نهاد مستقر در واشنگتن تخمین زده که به طور متوسط سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و جریان ورودی پورتفولیو هر یک حدود 3 درصد از تولید ناخالص داخلی کاهش می‌دهد.

در حالی که اقتصاد 509 میلیارد دلاری امارات متحده عربی بهتر از بسیاری از کشورهای حاضر در این فهرست وضعیتش را سامان داد و آماده خروج از این فهرست در اوایل سال آینده میلادی است، عمان -با تولید ناخالص داخلی تقریباً 108 میلیارد دلاری که به شدت به صادرات نفت و گاز طبیعی وابسته است- هیچ شانسی ندارد.

مسقط اخیراً فهرست تحریم‌های خود را به‌روز  کرده و افرادی را از افغانستان، سوریه و نیجریه در آن قرار داده است. این بخشی از مجموعه‌ای از اصلاحات مورد نظر است که شامل دستورالعمل‌هایی در مورد دارایی‌های مجازی، مالکیت ذی‌نفع نهایی و ثبت شرکت است.

وابستگی به دلار

الامری همچنین به برنامه های عمان برای تنوع بخشیدن به ذخایر خارجی حدوداً 15 میلیارد دلاری خود اشاره کرد. او گفت که این کشور قصد دارد دارایی‌های دلاری خود را در پنج سال آینده از 80 درصد به حدود 65 درصد کاهش دهد و در عین حال ذخایر یورو، پوند انگلیس و دلار استرالیا را افزایش دهد.

با این حال، او بار دیگر تاکید کرد که دولت خلیج فارس به پایبندی دلاری خود متعهد است.

این به رغم افزایش روابط با چین است، جایی که بخش عمده نفت و گاز طبیعی عمان در آن فروخته می شود. عربستان سعودی، بزرگترین اقتصاد منطقه، اعلام کرده است که امکان تجارت با پکن به یوان را دارد، اگرچه مقامات این کشور چشم انداز این اتفاق را  کم اهمیت جلوه داده اند.

الامری گفت: «وابستگی به دلار به ما خدمت خوبی کرده است و من معتقدم که در آینده نیز همین کار را خواهد کرد. چیزی که آن را بی‌اثر می‌کند این است که یک تغییر جهانی بزرگ‌تر رخ دهد، که ما تصور نمی‌کنیم خیلی زود اتفاق بیافتد».