به گزارش اکوایران، مقامات آمریکایی می‌گویند که ایالات متحده ۱۴ بانک عراقی را از انجام معاملات دلاری منع کرده است. این بخشی از برخورد گسترده علیه انتقال ارز آمریکایی به ایران و سایر کشورهای تحریم‌شده خاورمیانه است.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، این ممنوعیت که روز چهارشنبه توسط وزارت خزانه‌داری و بانک فدرال رزرو نیویورک اعمال شد، احتمالاً تنش‌های جدیدی را بین بغداد و واشنگتن ایجاد کرده و می‌تواند باعث آشفتگی اقتصادی بیشتری برای مردم عادی عراق شود.

تنها چند ماه پس از اینکه دولت بایدن قصد کاهش تنش‌ها با تهران را داشت، این اقدام نشان‌دهنده تشدید تحریم‌ها علیه ایران است. اخیراً وزارت خزانه‌داری اجازه پرداخت حدود 2.8 میلیارد دلار برای بدهی‌های معوقه توسط دولت عراق برای واردات برق و گاز ایران که به دلیل تحریم‌ها مسدود شده بود را صادر کرد.

در اوایل این هفته، پنتاگون یک کشتی جنگی و جت‌های جنگنده را به منطقه اعزام کرد و ادعا کرد که این اقدام در پاسخ به تهدیدات ایران علیه کشتیرانی تجاری در خلیج‌فارس است.

مقامات آمریکایی مدعی شده‌اند که پس از افشای اطلاعات مبنی بر اینکه برخی بانک‌های عراقی درگیر پولشویی و تراکنش‌های جعلی بوده‌اند، تراکنش‌هایی که برخی از آنها ممکن است شامل افراد تحریم‌شده باشد، این نگرانی ایجاد به وجود آمده که احتمالا ایران از آن‌ها سود می‌برد.

یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «دلایلی قوی داریم که حداقل برخی از این پول‌های شسته‌شده ممکن است به نفع افراد تحریم‌شده یا افرادی باشد که می‌توانند در معرض تحریم قرار بگیرند. البته ریسک اصلی تحریم‌ها در عراق به ایران مربوط می‌شود».

مدت‌هاست که ایران به خاطر پیوندهای قوی با بسیاری از سیاست‌مداران عراقی و دسترسی آسان دلار در بازارهای ارزی عراق، از این کشور به‌عنوان منبع تأمین ارز خود استفاده می‌کند.

از زمانی که پس از حمله آمریکا در سال 2003 دلار به عراق سرازیر شد، این ارز به عنوان دومین ارز رسمی مجازی در عراق عمل کرده است. دو دهه بعد، عراق همچنان ذخایر ارز خارجی خود را در فدرال رزرو نیویورک نگه می‌دارد و درآمد حاصل از فروش نفت خود را به حساب‌های رسمی آنجا واریز می‌کند.

به گفته مقامات فعلی و سابق آمریکا و عراق، بانک‌ها و صرافی‌های عراقی متوجه شدند که چگونه می‌توانند با استفاده از تراکنش‌های وارداتی تقلبی و سایر حقه‌ها، سودهای کلانی از دلار به دست آورند. دلارهای خریداری‌شده از بانک مرکزی با نرخ ثابت را اغلب می‌توان با نرخ بازار و قیمتی به شدت بالاتر فروخت.

مقامات آمریکایی و بانکداران عراقی می‌گویند که مسدودکردن دسترسی به دلار برای بسیاری از بانک‌های عراقی که سپرده‌گذاران کمی داشته و وام‌های تجاری کمی می‌دهند و برای بیشتر سود خود متکی به معاملات دلاری هستند، مثل حکم اعدام است. طی بیش از دو دهه، بانکداران با سیاستمداران قدرتمند عراق ائتلاف کرده تا تضمین دسترسی به ارز ایالات متحده را به دست بیاورند؛ بنابراین، تجارت دلار این کشور به منبع فساد آن تبدیل شده است.

هنگامی که در نوامبر سال گذشته، خزانه‌داری و بانک مرکزی عراق دسترسی چهار بانک دیگر به دلار را قطع کرده و کنترل شدیدتری بر حواله‌های بانکی اعمال کردند، ارزش دینار عراق در برابر دلار سقوط کرد و قیمت کالاهای وارداتی افزایش یافت و در نتیجه، برای محمد السودانی، نخست‌وزیر عراق یک بحران سه‌ماهه به وجود آمد.

از آن‌جایی وام‌دهندگان مجبور شدند تا در تلاش برای پیروی از قوانین جدید، اطلاعات دقیق مقصد تراکنش‌ها را اعلام کنند، تدابیر جدید باعث شد که نقل‌وانتقالات روزانه دلار از طریق بانک‌های تجاری عراق که گاهی بالغ بر 250 میلیون دلار در روز بود، تا حداقل 80 درصد کاهش یابد

به گفته مقامات، از سال گذشته، بررسی دقیق‌تر تراکنش‌های دلاری به فدرال رزرو کمک کرد تا 14 بانکی که تراکنش‌های مشکوک انجام می‌دادند را شناسایی کند

یکی دیگر از مقامات آمریکایی گفت که چندین بانک در ماه‌های اخیر حواله‌های بانکی را متوقف کرده‌اند و ظاهراً قادر به ارائه اطلاعات کافی جهت تأیید این تراکنش به فدرال رزرو نیستند

این مقام ارشد گفت که برخی از حقه‌های جدید جابه‌جایی غیرقانونی دلار، از جمله انتقال تراکنش‌ها به بانک‌های مختلف به امید فرار از نظارت فدرال رزرو، استفاده می‌کنند. او افزود که برخی دیگر نیز سعی می‌کنند تا از تعداد زیادی کارت نقدی پرشده با دینار در عراق استفاده کرده و سپس به کشورهای مجاور انتقال داده و وجوه آن را به دلار برداشت کنند

او گفت که برای فرار از نظارت، برخی بانک‌ها همچنین استفاده خود از شرکت‌های انتقال پول غربی و شبکه‌های غیررسمی خاورمیانه برای جابجایی پول نقد یا همان حواله را گسترش دادند

این مقامات با استناد به آمارهای داخلی که نشان می‌دهد در مجموع 14 بانک تنها 1.29 درصد از کل دارایی‌های بانکی عراق را در اختیار دارند، تأثیر آخرین اقدام ایالات متحده بر اقتصاد عراق را کم اهمیت دانستند. آنها افزودند که بیشتر فعالیت‌های بانکی قانونی عراق توسط بانک‌های دولتی انجام می‌شود و این کشور دارای 46 بانک تجاری دیگر است که تحت تحریم دلاری قرار نگرفته‌اند.

یکی از تأثیرات این اقدام می‌تواند افزایش نرخ غیررسمی ارز عراق باشد که پس از زمانی که در اوایل سال جاری به بیش از 1620 دینار عراقی در برابر دلار رسیده بود، حالا به 1470 دینار در برابر دلار کاهش یافته است. مقامات آمریکایی گفتند که انتظار دارند هر گونه افزایش قیمت دلار موقتی باشد.

به گفته مقامات، از زمانی که خزانه‌داری و فدرال رزرو بررسی دقیق‌تر تراکنش‌ها در پاییز گذشته را آغاز کردند، تعداد تراکنش‌های تقلبی که از طریق سیستم ارزی عراق انجام می‌شود کاهش یافته که تاثیر اقتصادی ممنوعیت بانک‌های دیگر را کاهش می‌دهد. این مقام ارشد گفت: «از آنجایی که حجم تجارت واقعی در مقایسه با پولشویی بیشتر است، ما انتظار کاهش کمی در فعالیت‌های تجاری داریم».

سودانی گفته که بررسی بیشتر تراکنش‌های دلاری توسط مقامات آمریکایی و عراقی از پاییز گذشته باعث آشفتگی اقتصادی شده است. اما نخست‌وزیر عراق به ضعف بانک‌های عراق اذعان کرده و محدودیت‌های سخت‌تر در معاملات دلاری را به دلیل توقف تراکنش‌های جعلی دانسته است.

مقامات آمریکایی سال‌ها بر عراق فشار آورده تا کنترل بانکی خود را تقویت کند. در سال 2015، فدرال رزرو و وزارت خزانه‌داری برای مدت کوتاهی جریان دلار به بانک مرکزی عراق را به دلیل نگرانی مبنی بر اینکه این پول‌ها به بانک‌های ایرانی ختم شده و احتمالاً به نیروهای نزدیک به ایران می‌رسید را متوقف کردند.

اما دولت‌های مختلف آمریکا می‌ترسیدند که قطع دسترسی بغداد به دلار کشور را در آشفتگی اقتصادی فرو برده و اهداف دیگری مانند جلوگیری از ظهور مجدد داعش و دورکردن بغداد از تهران را به خطر بیندازد. اما مقامات آمریکایی می‌گویند که امیدوارند بغداد گام‌های بیشتری علیه پولشویی و کلاهبرداری در سیستم بانکی خود بردارد. این مقام ارشد گفت: «آنچه ما به دنبال آن هستیم این است که عراق اقدامات پیشگیرانه‌تری انجام دهد، زیرا ما نمی‌خواهیم که دائماً مجبور باشیم مستقیما ورود کنیم».

وال‌استریت ژورنال در شرایطی اقدام به انتشار این گزارش کرده که شب گذشته خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه ۲۷ تیر، یک سند «معافیت» را امضا کرده که به عراق اجازه می‌دهد بدهی خود را بابت مصارف برق این کشور به ایران پرداخت کند. این نخستین بار است که آمریکا اجازه می‌دهد چنین پولی به حساب‌هایی در بانک‌هایی به جز بانک‌های عراق پرداخت شود.