مرگبارترین تلاش اسرائیل برای تهاجم به غزه/ تسلیحات حماس طی یک دهه چقدر پیشرفت کرده است؟

به گزارش اکوایران، آخرین باری که اسرائیل، نزدیک به یک دهه پیش به نوار غزه حمله کرد، نیروهایش نیروی رزمی به مراتب ضعیف‌ترِ حماس را در هم کوبیدند. آن‌ها سیستم‌های تونلی را منهدم کردند و مسیرهای قاچاق را مسدود کردند و تا زمان خروجشان، حماس دو سوم موشک‌هایش را خرج کرد.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، اکنون که اسرائیل تهاجم جدیدی را آغاز کرده، با دشمن قدرتمندتری روبرو است که زرادخانه خود را با حمایت ایران بازسازی کرده است. از زمان آغاز عملیات زمینی در 27 اکتبر، حماس با پهپادهای مملو از مواد منفجره، موشک‌های ضد تانک و موشک‌های سنگین – همان انواع سلاح‌هایی که میدان نبرد در اوکراین را متحول کرده‌اند- به ارتش اسرائیل حمله کرده است.

با 26 کشته در یک هفته عملیات (طبق آمار رسمی)، نرخ تلفات اسرائیلی‌ها بیش از دو برابر میزان تلفات در سال 2014 بوده است که در آن 67 نفر در طی یک کارزار هفت هفته‌ای جان خود را از دست دادند.

در قلب توانایی حماس برای پاسخ به تهاجم، رابطه دیرینه این گروه با ایران است که به حمایت از مبارزان فلسطینی بالاخص با  تخصص فنی ادامه داده است.

آوی ملامد، یکی از مقامات اطلاعاتی سابق اسرائیل، گفت که در حالی که او انتظار دارد اسرائیل در نهایت پیروز شود، زرادخانه پیشرفته حماس به این معنی است که اسرائیل باید برای یک مبارزه طولانی آماده شود. ملامد گفت: «حماس یک قدرت نظامی است که به لطف ایران نیرویی قابل توجه است. آن‌ها تا بن دندان مسلح هستند.»

برخی از تسلیحات به روز شده حماس

این گروه اسلام‌گرا از تخصص خود برای توسعه مهارت‌های بومی در تولید تسلیحات استفاده کرده است، و علی‌رغم محاصره این منطقه توسط اسرائیل و مصر، توانسته سلاح‌ها را با ابزارهای موجود در نوار غزه سر هم کند، سلاح‌هایی که اکنون برای مبارزه با ارتش اسرائیل از آن‌ها استفاده می‌کند.

برخی از تحلیلگران می‌گویند که حتی اگر اسرائیل بتواند توانایی‌های نظامی حماس را تحلیل ببرد، تخریب‌هایی که برای دستیابی به این هدف انجام می‌شود ممکن است پس از پایان کارزار، باعث یک جنگ شورشی طولانی شود.

ایالات متحده چندین جنگ را علیه گروه‌های شبه نظامی از جمله القاعده و طالبان انجام داد، اما پس از از بین بردن ساختارها با شورش‌های طولانی و سرسختانه روبرو شد. تحلیلگران می‌گویند که ریشه کن کردن حماس حتی سخت‌تر خواهد بود.

دن بایمن، کارشناس ارشد و کارشناس مبارزه با تروریسم در اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی، گفت: «حماس ریشه‌های بسیار بسیار عمیقی دارد و این با داستان القاعده که کوچکتر بود بسیار متفاوت است».

حتی اگر شکست حماس، فلسطینیان را از پیوستن به این گروه باز دارد، حمله اسرائیل به خشم فلسطینی‌هایی دامن می‌زند که ممکن است به سایر گروه‌های مسلح بپیوندند. اسرائیل هیچ نشانه‌ای از آنچه پس از عملیات نظامی اتفاق می‌افتد، ارائه نکرده است. احتمالاً حضور دائمی نیروهای زمینی خود در نوار را حفظ نخواهد کرد، و هیچ اجتماع شهرک‌نشینی وجود ندارد که مایل به زندگی در آنجا باشد. بایمن گفت که مهمتر از همه، حتی ایالات متحده نیز حمایت محسوسی از جمعیتی داشت که در میان آن‌ها با شورش‌ها می‌جنگید. او گفت: «ایالات متحده مزیت هایی داشت، بسیاری از عراقی ها و افغان‌ها می‌خواستند با آن‌ها کار کنند. هیچ فلسطینی مشتاق همکاری با اسرائیلی‌ها در غزه نیست.»

مروان عبدالعال، یکی از مقامات ارشد جبهه مردمی آزادی‌بخش فلسطین، یک گروه مسلح سکولار مستقر در سوریه که در لبنان، غزه و کرانه باختری عملیات دارد، در مصاحبه‌ای در لبنان گفت که حماس و متحدانش برای پاسخ دادن به تهاجم زمینی اسرائیل نسبت به گذشته مجهزتر هستند.

وی با اشاره به پهپادها و همچنین تاکتیک‌های چریکی پیشرفته توسعه داده شده [به ادعای او] توسط سپاه پاسداران ایران و گروه واگنر روسیه گفت: «امروز با سال 2014 کاملاً متفاوت است.»

این جبهه اعلام کرد که در حملات 7 اکتبر شرکت داشته و به شلیک موشک‌های خود از غزه به اسرائیل ادامه می‌دهد.

عبدالعال هشدار داد که اسرائیل مانند آلمان در شوروی در طول جنگ جهانی دوم، یا آمریکا در ویتنام گرفتار خواهد شد. او گفت: «بچه‌های آنجا، روی زمین، آماده هستند.»

حماس بیش از دو دهه است که موشک تولید می‌کند. اولین نسل از موشک‌های قسام، موشک‌های ارزان‌قیمتی با سوخت شکر و پتاسیم نیترات بود که حماس تولید آن را در جریان قیام فلسطینی معروف به انتفاضه دوم در حدود سال 2001 آغاز کرد، و بردی بین 3 تا 4 کیلومتر داشت. نسل سوم، قسام 3، حدود 15 کیلومتر برد داشت. اکنون، حماس موشک‌هایی با برد تا 250 کیلومتر را پرتاب کرده است که اساساً تمام اسرائیل را پوشش می‌دهد.

در گذشته حامیان منطقه‌ای حماس موشک‌هایی در سودان تولید می‌کردند و با کمک بادیه نشینان مصری از طریق تونل از صحرای سینا به غزه قاچاق می‌کردند. اکنون این امر تا حد زیادی متوقف شده است، زیرا مصر به تونل ها بسته و سودان روابط نزدیکی با اسرائیل را آغاز کرد. به گفته تحلیلگران، در عوض، حماس و جهاد اسلامی به سمت تولید بومی رفته‌اند و هم مواد منفجره و هم سلاح را از مواد خام اولیه تولید می‌کنند.

حماس برای ساخت موشک از لوله‌های فولادی برای موتورها و بدنه سرجنگی استفاده و از سر توپ‌های منفجر نشده اسرائیل برای مواد منفجره بهره برده است. عناصر دیگر، مانند سیستم همجوشی و باله‌ها به راحتی ساخته می‌شوند و به راحتی به یکدیگر جوش داده می‌شوند، و سوخت پیشران موشک می‌تواند به صورت قاچاق وارد شود.

قوی ترین عنصر دفاعی حماس ممکن است شبکه تونلی گسترده آن باشد که مانند یک شهر زیرزمینی در زیر غزه قرار دارد و جنگجویان، سوخت، سلاح و از 7 اکتبر اسرا را در خود جای داده است.

دافنه ریچموند باراک، استاد دانشگاه رایشمن در هرتزلیای اسرائیل و نویسنده کتابی در مورد جنگ‌های زیرزمینی می‌گوید: «تونل‌ها واقعاً همه چیز را تغییر می‌دهند. تونل‌ها هرگونه مزیت نظامی را خنثی می‌کنند.»

ریچموند باراک گفت که تونل‌های حماس از زمان جنگ 2014 توسعه و تقویت شده است، احتمالاً با مشاوره حامیان خارجی، به طوری که حماس عمده تأسیسات نظامی خود را زیرزمین نگه می‌دارد. او گفت: «این احتمالاً پیچیده‌ترین شبکه تونل‌هایی است که در هر نوع جنگی دیده شده است.»

به گفته لنی بن دیوید، کارشناس تسلیحات حماس در مرکز امور عمومی اورشلیم، تونل‌ها همچنین به سمت دریا می روند که می توانند برای قاچاق، برای پرتاب پهپادهای زیر آبی و به عنوان محل اعزام قواصان حماس استفاده شوند.

برخی از موشک‌های کلیدی و برد تخمینی آنها در زرادخانه‌های حماس و گروه جهاد اسلامی فلسطین.

نقش مرکزی تونل‌ها تا حدی مقیاس بمباران اسرائیل با هدف تخریب آن‌ها را توضیح می‌دهد. اسراییل همچنین یک واحد نیروهای ویژه را برای جستجو و انهدام تونل‌ها ایجاد کرده است، به نام یاهالوم.

اسرائیل می‌گوید بیش از 11000 هدف را در غزه با جمعیت دو میلیون نفری، با استفاده از موشک، بمب و توپ هدف قرار داده است.

به گفته مقامات بهداشتی در غزه، این کمپین تلفات زیادی بر فلسطینیان در نوار وارد کرده است و بیش از 9200 کشته، که اکثریت آنها زن و کودک بودند، داشته است. این حملات تفاوتی بین ستیزه‌جویان و غیرنظامیان قائل نیست. تخمین زده می شود که 1.5 میلیون نفر آواره شده‌اند که بسیاری از آنها به جنوب گریخته‌اند که در مدارس، بیمارستان‌ها و مراکز کمک رسانی بین المللی پناه گرفته‌اند.

به گفته مقامات منطقه، حماس به طور خصوصی ابراز اطمینان کرده است که می‌تواند یک کمپین طولانی مدت را قبل از تمام شدن سلاح‌هایش ادامه دهد. چند روز پس از حمله 7 اکتبر، حماس به وزیر امور خارجه ایران گفت که این گروه می‌توانند ماه‌ها به تنهایی به جنگ ادامه دهد.

بر اساس گزارش سازمان ملل، حماس در سال 2014 عمدتاً بر پرتابه‌های دوران شوروی بدون سیستم هدایتی متکی بود. پهپادها در دست حماس نادر بودند و عموماً نمونه‌های خام با قابلیت حمله محدود بودند.

در این جنگ، حماس ویدئوهایی از هدف قرار دادن نظامیان اسرائیلی با مهمات پرتاب شده از هواپیماهای بدون سرنشین -یک ابداع به سبک جنگ اوکراین- و آسیب رساندن به دو تانک و چندین خودروی نظامی منتشر کرده است.

نیروهای اسرائیلی همچنین با مهاجمان مجهز به راکت‌های F-7 ساخت کره شمالی با مواد انفجاری قوی، موشک هدایت شونده ضد تانک کورنت، و راکت‌های ضد تانک تاندم «آل یاسین» تولید داخلی مواجه شده‌اند.

یکی دیگر از موارد افزوده شده به میدان نبرد، پاراگلایدرهایی بوده است که حماس در 7 اکتبر از آن‌ها برای نفوذ به اسرائیل، به عنوان نوعی پیاده نظام هوابرد استفاده کرد.

این هفته، حماس ویدئویی را منتشر کرد که در آن یک پهپاد زیردریایی هدایت شونده به نام «العاصف» نمایش داده شد، که به نظر شبیه پهپادی است که اسرائیل در سال 2021 اعلام کرد این گروه شبه نظامی سعی کرده آن را به سمت یکی از کشتی‌هایش شلیک کند.

حماس همچنین توانایی بالایی را در ساخت تسلیحات داخلی توسعه داده است که تا حدی به انتقال فناوری از خارج متکی است.

حماس همچنین پهپادی به نام ابابیل ساخته که شبیه به طراحی ایرانی است. این گروه همچنین یک هواپیمای بدون سرنشین تولید داخل به نام زواری دارد که به نام مهندس تونسی به نام محمد الزواری، که به توسعه این سلاح‌ها کمک کرد و در سال 2016 در تونس ترور شد، نامگذاری شده است.