به گزارش اکوایران،  بانک مرکزی در سال 1397 بخشنامه‌ای در خصوص رفع تعهد ارزی صادر کرد. یکی از بندهای این بخشنامه، مختص به صادرات عراق و افغانستان بود که براساس آن صادرکنندگان به کشور افغانستان و عراق به دلیل مبادلات ریالی، از تعهد ارزی معاف هستند.

از طرفی دیگر براساس این بخشنامه، صادرکنندگانی که به  کشور افغانستان و عراق کالا صادر کردند، باید اظهارنامه‌های گمرکی خود را در سامانه جامع تجارت بارگذاری می‌کردند. اما طبق اظهار نظر  فعالان اقتصادی بخش خصوصی، در زمان صدور این بخشنامه، اطلاع‌رسانی درستی به ذی‌نفعان صورت نگرفت. واحد‌های تولیدی ذی‌نفع، به دلیل عدم اطلاع‌رسانی درست و ابهام در متن بخشنامه از بارگذاری اطلاعات در زمان مقرر بازماندند. پس از پایان‌یافتن مهلت بارگذاری، سامانه تجارت بسته شد. سپس به واحدهای تولیدی مذکور، اعلام شد که تعهدات ارزی خود را رفع نکردند و واحدهای تولیدی به دلیل رفع تعهد ارزی با مشکلات متعددی روبرو شدند. از جمله اینکه بسیاری از کارت‌های بازرگانی واحدهای تولیدی مذکور، تعلیق شد و واحدهای مذکور امکان واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات مورد نیاز را نداشته و دچار مشکلاتی متعددی شدند. البته طبق اعلام اتاق بازرگانی مشهد تاکنون مکاتبات متعددی توسط  دستگاه قضا و اداره کل صمت صورت گرفته اما تاکنون این موضوع رفع نشده است.

علی‌اکبر علیزاده قناد، فعال اقتصادی حوزه صنایع غذایی استان  مشهد در این باره گفت: در شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، واحدهای تولیدی باید به توسعه تولید تمرکز کنند اما به دلیل مشکلات حاشیه‌ای، امکان تمرکز در این حوزه را ندارند. امروز بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل مشکلات متعدد ناشی از عدم رفع تعهد ارزی، امکان صادرات ندارند.

او افزود: این در حالی است که براساس بخشنامه ابلاغی بانک مرکزی در سال 97، صادرات واحدهای تولیدی به افغانستان و عراق از برگشت ارز معاف هستند و صادرکنندگان از همان سال بر طبق بخشنامه مذکور، فعالیت بازرگانی خود را انجام دادند.

قناد ادامه داد: این واحدها به دلیل ابهامات موجود در بخشنامه بانک مرکزی و مشکلات متعدد در سامانه تجارت، در بارگذاری اظهارنامه و اسناد خود موفق نبوده‌اند و اکنون دچار مشکلات عدیده‌ای هستند.

درحال حاضر طبق اظهار نظر فعالان اقتصادی، واحد‌های تولیدی حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از سود واقعی و خالص خود را برای رفع تعهد ارزی هزینه می‌کنند.

در این بین وزارت صمت مصوبه‌ای خطاب به صادرکنندگان سال 1397 صادر کرده است که براساس آن کلیه صادرکنندگانی که تاکنون موفق به رفع تعهد ارزی نشده‌اند؛ موظف به پرداخت جریمه‌‌های 350، 550 و 750 میلیون تومانی هستند.

حال آنها خواهان باز شدن سامانه جامع تجارت و بارگذاری اسناد و اظهارنامه‌های گمرکی در این سامانه هستند. اما تاکنون این سامانه به روی صادرکنندگان باز نشده است.