«کانه‌های فلزی»، عامل اصلی افزایش تورم تولید در بخش معدن

به گزارش اکوایران، مرکز آمار با انتشار گزارشی تحلیلی تحت عنوان «شاخص قیمت تولیدکننده بخش معدن» به بررسی تغییرات تورم این بخش از اقتصاد طی سال‌های 95 تا 1401 پرداخته است. در این گزارش، سال پایه برای محاسبه تورم تولیدکننده معدن، سال 95 در نظر گرفته شده است.

بر اساس این گزارش تحلیلی، بالاترین تورم تولیدکننده سالانه بخش معدن در بازه زمانی یاد شده در سال 1400 دیده شده است. کمترین سطح این نرخ نیز در سال 95 رؤیت شده که در آن تورم تولیدکننده بخش معدن منفی بوده است.-

همچنین، بین سال‌های 82 تا 1401 و از میان زیرگروه‌های معدن، بالاترین تورم تولیدکننده سالانه مربوط به «استخراج زغال سنگ» در سال 1398 بوده است. «سهم زیرگروه‌ها از تورم کل معدن» از دیگر شاخص‌های مهم این حوزه است که نشان می‌دهد چند درصد از تورم کل بخش معدن ناشی از هر زیرگروه بوده است. داده‌های مرکز آمار حاکی از آن است که از سال 96 تا 1401، «استخراج کانه‌های فلزی» همواره بیش از 70 درصد از تورم تولید بخش معدن را به خود اختصاص داده است.

تورم تولیدکننده در بخش معدن

تورم تولیدکننده یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی است که نشان می‌دهد هر کالا در مبدا تولید چند درصد نسبت به گذشته افزایش قیمت داشته است. بنابراین این شاخص به نوعی افزایش هزینه‌های تولید را نشان می‌دهد.

برای محاسبه تورم تولیدکننده سالانه، میانگین تغییرات قیمت در چهار فصل منتهی به فصل مورد بررسی را بر تغییرات قیمت در چهار فصل منتهی به فصل مورد بررسی در سال قبل تقسیم می‌کنند.

گزارش تحلیلی مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم تولیدکننده سالانه بخش معدن در سال گذشته برابر با 21 درصد بوده است. بالاترین سطح این شاخص از سال 95 تا 1401، برابر با 92.9 درصد بوده که مربوط به سال 1400 است. کمترین سطح آن نیز برای سال 95 بوده که تورم تولیدکننده بخش معدن در سطح منفی قرار گرفته بوده است. تورم تولیدکننده منفی به این معناست که هزینه تولید در بخش معدن در سال 95 نسبت به سال قبل کاهش یافته است.

تغییرات هزینه تولید در اجزای بخش معدن

بخش معدن از چند زیرگروه تشکیل شده که شامل «استخراج ذغال سنگ»، «استخراج کانه‌های فلزی» و «استخراج سایر معادن» است. گزارش تحلیلی مرکز آمار نشان می‌دهد که از سال 82 تا 1401، کمترین تورم تولیدکننده مربوط به «استخراج زغال سنگ» در سال 1382 بوده است.

با این حال این رفتار ادامه دار نبوده و هزینه تولید این محصول در سال‌های بعد افزایش یافته است. استخراج زغال سنگ در سال 98 رکورد تورم تولیدکننده سالانه در اجزای بخش معدن را شکسته و نرخ آن به 102.1 درصد رسیده است.

«استخراج کانه‌های فلزی» از دیگر زیرمجموعه‌های بخش معدن است. تورم تولیدکننده سالانه این محصول طی سال‌های 94 و 95 منفی بوده است. در مقابل، بالاترین سطح این نرخ در کانه‌های فلزی 96.7 درصد بوده که در سال 1400 دیده شده است.

«سایر معادن» نیز بالاترین تورم تولیدکننده سالانه خود را در سال 1400 ثبت کرده که رقم آن برابر با 63.8 درصد بوده است.

سهم از تورم اجزای بخش معدن

«سهم از تورم» نشان می‌دهد که چند درصد از تورم تولیدکننده سالانه در گروه معدن ناشی از هر محصول بوده است. طبق گزارش تحلیلی مرکز آمار، «استخراج کانه‌های فلزی» همواره بیش از 70 درصد از تورم تولیدکننده سالانه بخش معدن را رقم زده است. برای مثال، در سال 96 بیش از 90 درصد از تورم تولید 24 درصدی معدن، ناشی از تورم «استخراج کانه‌های فلزی» بوده است. این سهم در سال‌های بعد کاهش یافته به طوری که در سال 1401 به 72 درصد رسیده است. در سال گذشته، تورم تولید سالانه بخش معدن معادل با 21 درصد بوده است.

کمترین سهم همواره متعلق به «استخراج زغال سنگ» داشته است. کمترین سهم این محصول از تورم بخش معدن 1.6 درصد بوده که مربوط به سال 97 است. بیش‌ترین سهم آن نیز 5.5 درصد بوده که در سال 98 مشاهده شده است.

«استخراج سایر معادن» نیز سهم کمی به خود اختصاص داده است. برای مثال، 7.2 درصد از تورم 24 درصدی بخش معدن در سال 96 متاثر از تورم این محصول بوده است. بالاترین سطح این سهم در سال گذشته دیده شده که برابر با 23.8 درصد بوده است.