به گزارش اکو ایران، پس از پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری اخیر ترکیه، او سیاست‌هایی را برای افزایش ارتباطات دوستانه، اقتصادی و سیاسی خود با امارات متحده عربی اتخاذ کرده است. امارات متحده نیز در چندسال اخیر حسن نیت خود را به آنکارا نشان داده است. 

اهمیت دوستی به اندازه جنبه‌های استراتژیک

به نوشته المانیتور، در ماه مارس، ترکیه که ششمین شریک تجاری امارات به حساب می‌آید، توافقنامه تجاری 40 میلیارد دلاری به مدت 5سال را با امارات امضا و در 31 می پس از برگزاری انتخابات و پیروزی اردوغان به تصویب رساند. به گفته کارشناسان این توافق اقتصادی دوجانبه نشان‌دهنده رفاقت رهبران این دو کشور است.

عبدالخالق عبدالله، تحلیلگر و استاد علوم سیاسی اماراتی ، گفت که این توافق بازتابی از رویکرد محمد بن زاید، رئیس جمهور امارات متحده عربی به سیاست خارجی است که روابط شخصی را به عنوان راهی برای توسعه اعتماد ارزیابی می کند. وی افزود: جلسات متعدد اردوغان و محمد بن زاید نشان‌دهنده برقراری ارتباطات محکم میان این دو کشور است و انتظار می‌رود که شیخ محمد طی هفته‌های آینده به آنکارا سفر کند که این کنش حاکی از اهمیت دوستی و جنبه‌های استراتژیک در روابط است. هم‌چنین شیخ محمد،  قبل از اعلام رسمی نتایج ریاست جمهوری در 28 می به اردوغان در توییتر تبریک گفته بود. 

دشمنی‌های دیرینه دو دوست

البته روابط دوکشور همیشه برپایه دوستی بنا نشده است.  روابط ترکیه و امارات و سایر کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس بین سال‌های 2010 تا 2020 و سپس پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی دچار تزلزل شد و آسیب دید. در سال2016، رسانه‌های نزدیک به اردوغان، امارات را برای تامین مالی عاملان کودتای نافرجام علیه  وی متهم کردند. در دوران اردوغان و پس از بهار عربی در سال 2011، ترکیه حامی اصلی اخوان المسلمین در تونس، مصر و سوریه شناخته شد -گروهی که  عربستان سعودی و امارات به شدت مخالف آن بودند و در سال 2013 در مصر از قدرت سرنگون شد و از سال 2022 از دولت تونس طرد شد. هم‌چنین حضور بشار اسد در قدرت از سوی ریاض و ابوظبی پذیرفته‌ شده، اما ترکیه تاکنون مخالفی چنین رویکردی بوده است.

آنکارا هم‌چنین در جریان مناقشه خلیج‌فارس در سال2017 به دلایل محاصره دوحه توسط همسایگان خود به قصد از بین بردن روابط ترکیه با اسلام‌گرایان، در کنار قطر ایستاد تا این‌که در نهایت این محاصره در سال 2021 به پایان رسید.

چرخش چشم‌گیر روابط امارات و ترکیه

عبدالخالق عبدالله در ادامه توضیحاتش افزود: روابط امارات و ترکیه فراز و نشیب بسیاری را پشت سر گذاشته که اوج آن به بهار عربی بازمی‌گردد که ترکیه یکی از بهترین شرکای تجاری امارات بود و حتی در دوره رقابت سیاسی که دو کشور داشتند روابط اقتصادی قوی و محکم مانده بود. پس از کاهش تنش‌ها با قطر در سال 2021، امارات یک صندوق سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری در ترکیه ایجاد کرد.

هم‌چنین پس از دو زمین لرزه عظیم در ترکیه و سوریه، در برابر اقتصادهای ویران، امارات متعهد شد 100 میلیون دلار کمک امدادی به این کشورها که به شدت تحت تأثیر زلزله قرار گرفته بودند، اهدا کند.

روابط بین امارات و ترکیه در دوسال اخیر چرخش 180درجه‌ای داشته و آن‌ها را از رقبای سرسخت به دوستان خوبی برای هم تبدیل کرده است. اکنون ما شاهد هم‌سویی بیشتر دو کشور در زمینه مسائل سیاسی هستیم.

عبدالله گفت: «ترکیه از حمایت اخوان المسلمین دست کشیده است». این تحلیل‌گر معتقد است چنین تغییری در سیا‌ست‌ ترکیه مضاف بر تحول در سیاست امارات از زمان توافق ابراهیم در سال 2020 است که رویارویی با رقبای سیاسی قدیمی مانند اسرائیل، ایران، قطر را کنار بگذارد که باعث کاهش رشد روابط اقتصادی ابوظبی با آنکارا هم شده است.

تغییر مواضع دو کشور برای کسب سود بیش‌تر

بنا بر گزارشی در خبرگزاری رویترز، تجارت دوجانبه بین دو کشور در سال 2022، 40 درصد افزایش یافته و به حدود میلیارد دلار رسیده است. عبدالله افزود که فرصت‌های رشد در حال به‌وقوع پیوستن است. بیش‌تر شرکت‌های ساختمانی ترکیه‌ای در امارات متحده، این کشور را به دلایل اتصال به بنادر جهانی و گسترش صنعت هوانوردی به‌عنوان مرکز صادرات مجدد در نظر گرفته‌اند.

نیکلاس هراس، مدیر ارشد بخش استراتژی و نوآوری در موسسه خطوط جدید، گفت: اگرچه رقابت برای نفوذ در آفریقا همچنان ادامه دارد، امارات متحده عربی موضع خود را از مخالفت فعال با سیاست خارجی ترکیه به یک سرمایه‌گذار فعال تغییر داده است.

او به المانیتور گفت: «امارات متحده عربی اقتصاد ترکیه را پر از نوسان میداند و معتقد است با سرمایه‌گذاری با قیمت ارزان، در آینده میتواند سود بیشماری از آن کسب کند. همچنین این پتانسیل با رشد جمعیت ترکیه- حال حاضر حدود 85 میلیون نفر- ظرفیت صنعتی بزرگ آن و جمعیت عموماً تحصیل‌کرده، می‌تواند صنایع نوظهور فناوری در زمینه کشاورزی، انرژی پاک و فناوری نظامی را کلید بزند.

درک متقابل از حوزه های متفاوت نفوذ

موقعیت مهم ژئوپلیتیکی ترکیه که به اروپا، آفریقا و آسیا دسترسی دارد، فرصت بی‌نظیری را برای امارات متحده عربی برای سرمایه‌گذاری در تجارت و توریست و املاک فراهم می‌آورد. با وجود این شرایط، بر اساس اطلاعات دولت، رشد اقتصادی برای ترکیه به دلایل تورم سالانه بی‌سابقه- در ماه می به 39.59 درصد و زیر صفر رسیدن ذخایر خالص خارجی بانک مرکزی این کشور برای اولین بار دشوار خواهد بود.

پس از پیروزی اردوغان در سومین دوره انتخابات، وی تصمیم به تغییر سیاست‌های اقتصادی غیرمتعارف قبلی خود و اخذ  رویکرد متعارف‌تری را برای اصلاح اعتبار اقتصادی خود گرفته است. او روز جمعه، مدیر بانکی مستقر در ایالات متحده، حفیظه ارکان را به عنوان رئیس جدید بانک مرکزی این کشور انتخاب کرد. این امر پس از انتصاب مهمت شیمشک به عنوان وزیر جدید دارایی و خزانه داری صورت گرفته است. لازم به ذکر است که شیمشک در سال 2018 به دلیل عقب نشینی از سیاست های اردوغان از سمت خود به عنوان مسئول تام الاختیار اقتصادی اخراج شد.

هراس گفت که این اقدامات جنبه عملی سیاست اردوغان را به دنبال جذب سرمایه‌گذاری خارجی نشان می‌دهد، اما تصور او از گسترش قدرت ترکیه در خارج از کشور را با سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در داخل عوض نمی‌کند، و افزود که این رویکرد در خصلت سیاست او گنجانده نشده است. وی افزود: «بزرگترین پیشرفتی که  در آینده نزدیک میان امارات و ترکیه می‌تواند اتفاق بیافتند، درک متقابل دو کشور از حوزه های متفاوت نفوذی آنکارا و ابوظبی در خاورمیانه است که دیگری با آن‌ها به مخالفت نپردازد».