دو هفته است که مدارس به دلیل آلودگی هوا غیرحضوری شده اند. آسمان تهران خاکستری است وبارش کوتاه مدت باران هم نتوانست اندکی از آلاینده های هوا بکاهد .در این مدت رکورد 7 ساله تهران هم شکسته شد و دوباره گوگرد دلایل آلودگی هوای تهران شد .مصرف بنزین غیر استاندارد، تردد خودروهای فرسوده و مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها به عنوان مهم‌ترین عوامل تشدید کننده آلودگی هوای کلانشهرها به ویژه کلانشهر تهران شناخته می‌شود.نکته‌ای که در آلودگی هوا طی دو سه سال گذشته وجود دارد، مازوت‌سوزی صنایع و نیروگاه‌ها است که در اغلب موارد با تکذیب مسئولان متولی روبه‌رو می‌شود.

اما مازوت چیست و چه عوارضی دارد؟ باید گفت، مازوت نوعی نفت کوره است که کیفیت پایین و ویسکوزیته بالایی دارد و در نیروگاه‌های حرارتی و موارد مشابه از آن استفاده می‌شود. در گذشته در برخی کشورها، مازوت برای گرم کردن خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت چراکه آن‌ها تجهیزات لازم برای تبدیل مازوت به سایر محصولات پتروشیمی را نداشتند. به‌طور معمول به این سوخت، «نفت کثیف» (Dirty Oil) می‌گویند و از آن‌جایی که ویسکوزیته بسیار بالایی دارد، پمپ کردن آن به تجهیزات خاصی نیازمند است.

داریوش گل‌علیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست اخیرا درباره مازوت‌سوزی در تهران  گفت: آلاینده‌ها خود را در وارونگی دمایی نشان می‌دهند اما اینکه اکنون گفته شود مازوت به تهران رسیده است، نه اصلا این‌طور نیست چون در تهران یک نیروگاه بخاری وجود دارد و مازوت فقط در نیروگاه‌های بخاری قابلیت مصرف دارد. در تهران نیروگاه بعثت وجود دارد که مصرف مازوت از سال 91 در آن ممنوع است و اصلا امکان مصرف وجود ندارد. ضمن اینکه مصرف مازوت هم چیزی نیست که بتوان آن را پنهان کرد زیرا کاملا محسوس است و دود آن کاملا مشخص است.

این درحالی است که سحر تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی در گفت و گویی تعداد خودروها، مازوت سوزی و کاهش بارش باران و پایداری هوا را از علل اصلی آلودگی هوا اعلام کرده و گفته است: تحقیق درباره مصرف مازوت در نیروگاه‌ها وظیفه هواشناسی نیست.

امروز نیز جعفر شربیانی عضو هیات رییسه شورای شهر تهران گفت: چند روزی است که شهر تهران درگیر آلودگی هواست ومسئولان زیادی در این رابطه صحبت کرده اند، در این میان منطقه 20  در جنوب شهر تهران نیز جزو آلوده ترین مناطق محسوب می شود.

نایب رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به اینکه اکنون به دنبال متهم کردن نیستم، ادامه داد: اما نکته ای که می خواهم بگویم درباره شرکت سیمان تهران است؛ در حال حاضر شرکت سیمان تهران هر کاری که انجام می دهد جز ضرر و آسیب به شهرری و ساکنان این محدوده نتیجه دیگری ندارد.

وی با تاکید بر اینکه وجود ذرات معلق در هوا به دلیل فیلترینگ ناقص در شرکت سیمان امروز امان مردم شهرری را بریده است، بیان کرد: استفاده از سوخت مازوت، از بین رفتن آثار تاریخی را در کوه بی بی شهربانو به دلیل انفجارهایی که توسط این مجموعه در کوه انجام می شود، آسیب زدن به اکوسیستم منطقه، کوه خواری، آسیب به محیط زیست و عدم توجه به این مسائل بخشی از کارهایی است که شرکت سیمان ری با اجحاف در حق مردم شهرری انجام داده است.

شربیانی یادآور شد: من ازآقای فتاح به عنوان رئیس بنیاد مستضعفان می خواهم تا یک بار اساسنامه این مجموعه را بررسی کند، قرار بود بنیاد مستضعفان یار مردم محروم باشد نه اینکه راه نفس کشیدن را به روی مردم ببندد.

وی تاکید کرد: روستاهای اطراف تهران و شهرری مانند روستای امین آباد، عباس آباد، جاده نظامی، زمان آباد، غنی آباد، حاجی آباد، اسلام آباد، غنی آباد، تقی آباد و مردم شهرری با فعالیت سیمان ری دچار مشکل شده است.

این عضو شورای شهر تهران در ادامه گفت: این مردم بی چاره هستند یعنی چاره ای ندارند در غیر این صورت می رفتند در محله ای که به عنوان مثال معاون اقتصادی آقای فتاح زندگی می کند، ساکن می شدند؛ از رئیس بنیاد مستضعفان می خواهیم تا از مدیرعامل سیمان ری بخواهد تا به مدت 10 روز در روستای امین آباد زندگی کند تا ببینیم در این گرد و خاک می تواند نفس بکشد، یا خیر! فعالیت شرکت سیمان ری بدون در نظر گرفتن شرایط زندگی مردم عدالت و انصاف نیست. از نمایندگاه استان تهران در مجلس درخواست می کنیم آقای دکتر قالیباف که نماینده مردم تهران در مجلس هستند درخواست می کنیم تا به این مساله رسیدگی کنند، امکان نفس کشیدن نیست.

سوده نجفی هم در این جلسه با بیان اینکه عمده وظیفه مدیریت شهری و شهرداری در خصوص آلودگی هوا در ماده 10 قانون هوای پاک آمده و بر این اساس شورای شهر ششم 30 درصد از کل بودجه سال 1401 را به موضوع حمل و نقل اختصاص داده است عنوان کرد: سازمان شهرداری سهم خود را در خصوص آلودگی هوا به دولت پرداخت کرده اما متاسفانه دولت در انجام وظایف قانونی خود در خصوص قانون هوای پاک اهمال کرده است

عضو شورای شهر به مطالبه شهروندان در خصوص رسیدگی شهرداری به آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: بنده از سال گذشته تا به امروز بیش از 20 تذکر و اظهار نظر در خصوص آلودگی هوای تهران در صحن علنی شورا و یا در گفتگو با رسانه ها داشته ام که همه آنها در آرشیو رسانه‌ها موجود است.

عضو هئیت رئیسه شورای شهر به ضرورت اجرای دیگر ماده‌های قانون هوای پاک و تکالیف قید شده در آن تاکید و ادامه داد: توسعه کمربند سبز از جمله مصداق‌هایی است که سازمان دهیاری‌ها و همیاری‌ها مکلف به اختصاص ۲۰درصد از منابع خود به آن هستند.

نجفی با بیان اینکه مدیریت شهری بر اساس ساختار اداری نمی تواند برای سایر سازمان ها و وزارت خانه ها ایجاد تکلیف کند و یا نظارت داشته باشد خاطرنشان کرد: به عنوان مثال مدیریت شهری نمی تواند به وزارت نفت و وزارت صمت بگوید که چرا میزان سوخت کارخانه ها و صنایع بزرگ را تغییر ندادید و یا اینکه دلیل چرا بر اساس برخی گزارش ها از سوخت مازوت استفاده می شود؛ چراکه این موضوع باید از سوی مجلس و با سئوال از وزراء پیگیری شود.

رئیس کمیته سلامت با بیان اینکه اعضای شورای شهر نماینده و صدای شهروندان هستند یادآور شد: وضعیت آلودگی هوا در شهر تهران نگران کننده است و آثار آن بر سلامت شهروندان با توجه به افزایش تعداد قربانی‌‌ها و مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی مشهود است؛ اما متاسفانه به دلیل اینکه آثار ناشی از آلودگی هوا در بلند مدت ظهور پیدا می کند و همانند ویروس کرونا آنی نیست مورد توجه قرار نمی‌گیرد.  در خواست و پیشنهاد بنده تشکیل ستادی به همین منظور به ریاست رئیس جمهور است تا برای حل مسئله آلودگی هوا اقدام اساسی صورت بگیرد.

مهدی چمران هم ازجلسه روز گذشته وزیر کشور با شهردار تهران و برخی از معاونین وزارتخانه‌های مختلف با محوریت موضوع آلودگی هوای تهران خبرداد وگفت: موضوع وارونگی هوای تهران دغدغه و موضوع بسیار مهمی است و دغدغه همه مسئولان شهری و کشوری است و به همین جهت روز گذشته این جلسه با حضور وزیر کشور در دفتر این وزارتخانه برگزار شد.

او با اشاره به اینکه این جلسه از عصر آغاز و تا ساعت‌های پایانی شب ادامه داشت گفت: در جلسه اشاره شده معاونین وزارتخانه‌های درگیر مسئله آلودگی هوا و همچنین شهردار تهران و بنده حضور داشتیم و در مورد برنامه‌های کوتاه‌مدت و روزانه پیشنهاد و تصمیم‌گیری شد.

رئیس شورای شهر تهران در خصوص موضوع خرید اتوبوس و واگن مترو برای شهر تهران گفت: این موضوع از موارد بلندمدت دارد که نیاز به تامین بودجه و اعتبار دارد و جلسه روز گذشته جلسه بسیار خوبی بود و نتیجه مناسبی را نیز در بر داشت.

چمران با اشاره به حضور معاونین وزارتخانه‌های مختلف از جمله نفت و همچنین نماینده سازمان محیط زیست، سازمان استاندارد، وزارت بهداشت و ... در این جلسه گفت: بسیار خوشحال شدیم که این جلسه به دستور مستقیم رئیس جمهور برگزار شد و تکالیف و وظایف هر یک از دستگاه‌ها مجدد گوشزد شد البته مسائلی نیز در ارتباط با شهرداری تهران مطرح شد که قرار شد پیگیری و دنبال شود.

وی با اشاره به عنایت ویژه دولت جهت تامین اتوبوس و واگن مترو برای پایتخت گفت: روز گذشته موضوع خرید واگن و اتوبوس و بهبود وضعیت حمل و نقل عمومی پایتخت مطرح شد که در این زمینه قرار شد در بودجه امسال 10 هزار میلیارد تومان جهت تامین و خرید واگن مترو و اتوبوس تخصیص یابد.

رئیس شورای شهر تهران همچنین با اشاره به سایر موضوعات مطرح شده در جلسه روز گذشته در دفتر وزیر کشور تصریح کرد: یکی دیگر از مسائلی که در ارتباط با موضوع آلودگی هوا مطرح شد بحث عدم فروش طرح ترافیک بود که در همین زمینه پیشنهاد شد که فعلا طرح ترافیک به فروش نرسد. همچنین در جلسه عنوان شد که طرح زوج و فرد از مقابل درب منازل اجرا شود که با توجه به عدم اجرای این طرح این موضوع مورد موافقت قرار نگرفت.

چمران ادامه داد: در جلسه روز گذشته همچنین پیشنهاد شد که قیمت بلیط اتوبوس به یک دوم (نصف) برسد که این موضوع علیرغم اینکه به لحاظ مالی به شهرداری تهران فشار می‌آورد اما مورد موافقت شهرداری قرار گرفت و قرار شد که به‌زودی سازوکار آن فراهم شود تا تشویق و ترغیب برای استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی از سوی مردم ایجاد شود.

وی با اشاره به اینکه مشکلات آلودگی هوا سرچشمه انباشته شدن مشکلات از سال‌ها قبل بوده و امروز تبعات آن را می‌بینیم گفت: در جلسه‌ای که روز یکشنبه با حضور شهردار تهران و اعضای شورا در قالب جلسه هم‌اندیشی برگزار شد نموداری از حوزه حمل و نقل (اتوبوس) مطرح شد به طوریکه از سال 92 تا 96 شرایط خوبی در ارتباط با تامین اتوبوس داشته‌ایم اما از سال 96 این نمودار منحنی و به پایین کشیده شده است و در واقع تا پایان 1400 و پیش از آغاز شورای جدید تعداد اتوبوس‌ها از 6 هزار دستگاه به 1800 دستگاه در سال 1400 می‌رسد. البته اگرچه از سال 1400 به بعد با اقدامات شهرداری تهران شاهد رشد اندکی در این حوزه بوده‌ایم.

رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: تا سال آینده نیز بیش از هزار دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل و نقل پایتخت اضافه خواهد شد و در بحث واگن‌های مترو نیز این موضوع در دستور کار است تا ان‌شاءالله بتوانیم با انعقاد قراردادها از سوی دولت واگن‌های جدید را خریداری و تامین کنیم. البته موضوع خرید اوراق مشارکت نیز پیگیری می‌شود.

چمران به موضوع نوسازی و اورهال کردن واگن‌های مترو اشاره کرد و گفت: این موضوع نیز به صورت اساسی در دستور کار شهرداری تهران است و انشاءالله در این بخش نیز تحولات خوبی صورت می‌گیرد. البته در کنار همه این موارد باید کارهای فرهنگی نیز شروع شود به گونه ای که شرایطی فراهم شود که سفرها کاهش پیدا کند و مردم از طریق سیستم مجازی یا از طریق شبکه حمل و نقل عمومی کارهای روزانه خود را انجام بدهند.

چمران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا شهردار تهران از رئیس جمهور برای رفع آلودگی هوا حکمی دریافت کرده است، گفت: شهردار تهران این حکم را نداشته و اگر موضوعی مطرح شده به صورت لسانی بوده و وزیر کشور موضوع را دنبال می‌کند.