برای سال‌ها، تریاک هیولایی بزرگ‌تر از آن بوده که بتوان آن را کشت. دولت‌های افغانستان یکی پس از دیگری متعهد شدند که تولید و قاچاق تریاک را متوقف سازند؛ اما مرور زمان ثابت کرد که قادر به مقاومت در برابر میلیاردها دلار سود غیرقانونی نیستند. «برایان دنتون»، «دیوید زوچینو» و «یعقوب اکبری» در گزارش ۲۹می در نیویورک‌تایمز نوشتند، دولت طالبان در دهه۱۹۹۰ در نهایت توانست کشت تریاک را کاهش دهد.

اما پس از تهاجم آمریکا به این کشور در سال۲۰۰۱، مالیات تریاک و قاچاق به طالبان کمک کرد که شورش ۲۰ ساله خود را همچنان ادامه دهند. اکنون، با بازگشت طالبان به قدرت، این شورشیان که تبدیل به سیاستمدار شده‌اند، دوباره برای ریشه‌کن کردن کشت تریاک و معضل افسارگسیخته اعتیاد ناشی از آن به مبارزه برخاسته‌اند. طالبان در ۳ آوریل اعلام کرد که کشت خشخاش غیرقانونی شده و متخلفان طبق قوانین شریعت مجازات خواهند شد. اما به‌دلیل وابستگی کشت کشاورزان خشخاش به انرژی‌های سبز، از بین بردن تریاک به سختی صورت می‌گیرد.

پمپ‌‌های آبی که با پنل‌‌های خورشیدی ارزان و بسیار کارآمد کار می‌‌کنند، می‌‌توانند در اعماق سفره‌های بیابانی که به سرعت در حال کاهش هستند، حفاری کنند. پنل های خورشیدی سال به سال از زمانی که کشاورزان در «کمربند کشت خشخاش» در جنوب افغانستان نصب آنها را در حدود سال ۲۰۱۴ آغاز کردند، به تولید تریاک کمک کرده است. اکنون، انرژی خورشیدی یکی از ویژگی‌های تعیین کننده زندگی در جنوب افغانستان است.

پنل‌‌های خورشیدی کوچک لامپ‌‌ها را در کلبه‌های گلی روشن می‌‌کنند و پمپ‌‌های خورشیدی محصولاتی مانند گندم و انار و همچنین زمین‌‌های سبزی کاری کشاورزان را آبیاری می‌‌کنند. صفحات خورشیدی زندگی روستایی در افغانستان را عمیقا تغییر داده است و آبیاری حیاتی را برای محصولاتی مانند این تاک‌های انگور در ولسوالی «ژری» قندهار به ارمغان آورده است.به نوشته «دنتون- زوچینو- اکبری»، آرایه‌های خورشیدی برای تضمین وضعیت افغانستان به‌عنوان رهبر جهانی تریاک نقش اساسی داشته‌اند.

بر اساس گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، افغانستان از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ رقمی حدود ۸۳درصد تریاک جهان را تولید کرده است. سازمان ملل گزارش داد که حتی با وجود جنگ شدید و خشکسالی‌های مداوم، کشت تریاک در افغانستان از ۱۲۳۰۰۰ هکتار در سال ۲۰۰۹ به ۲۲۴۰۰۰ هکتار در سال ۲۰۲۰ افزایش یافت. دولت قبلی تحت حمایت آمریکا ۶/ ۸میلیارد دلار برای ریشه کنی خشخاش هزینه کرده بود؛ اما مقامات ارشد افغان به‌شدت در تجارت تریاک شریک و همدست بودند و «کاخ های خشخاش» در کابل ساخته و ویلاهای شیک در دبی می‌خریدند. گزارش بازرس کل دولت در سال ۲۰۱۸ به این نتیجه رسید که این کمپین «هیچ تاثیر پایداری نداشت.»طالبان، به نوبه خود، تریاک را به‌عنوان محصولی ضد اسلامی محکوم کرده؛ زیرا محصول خشخاش افغانستان معتادان را در اروپا و خاورمیانه و همچنین تعداد زیادی را در داخل افغانستان سر پا نگه می‌دارد.

اما با توجه به پیوند عمیق طالبان با قاچاق تریاک در طول سال‌های شورش علیه دولت مرکزی، رهبران طالبان خط باریکی را بین نفاق و تقدس سپری می‌کنند. سرکوب گسترده باعث تشدید فروپاشی اقتصادی از قبل ویرانگر پساجنگ در افغانستان و دشمنی در پایگاه نفوذ طالبان میان کشاورزان پشتون می‌‌شود و خانواده‌هایی را که برای تهیه غذا به محصول متکی هستند، فقیر می‌‌کند. ریشه‌کنی نه تنها مستلزم مصادره پنل‌های خورشیدی کشاورزان بلکه مقابله با فرماندهان طالبان است که همدست در تجارت هستند؛ آن هم در زمانی که این گروه با نارضایتی داخلی مواجه است و جریان پول هم در حال خشک شدن است.

سازمان ملل متحد تخمین زده که تجارت تریاک در سال گذشته حدود ۸/ ۱ تا ۷/ ۲میلیارد دلار درآمد داشته است. فروش تریاک ۹ تا ۱۴درصد تولید ناخالص داخلی افغانستان را تامین کرده است؛ درحالی‌که ۹درصد از طریق صادرات قانونی کالاها و خدمات تامین می‌شود. شبکه تحلیلگران افغانستان، یک گروه تحقیقاتی مستقل ماه گذشته در گزارشی نوشت: «کشت تریاک و صادرات مواد افیونی برای کل اقتصاد افغانستان بسیار مهم است و هرگونه اجرای این ممنوعیت عواقب گسترده‌ای خواهد داشت.»

براساس یک پروژه تحقیقاتی توسط «دیوید منسفیلد» مشاوری که اقتصادهای غیرقانونی و معیشت روستایی در افغانستان را برای دو دهه مطالعه کرده است، کشاورزان تریاک اکنون به حداقل ۶۷هزار مخزن آب با انرژی خورشیدی در سراسر صحرای جنوب غربی افغانستان متکی هستند. پنل‌‌ها که جایگزین دیزل گران‌‌تر و کمتر قابل اعتماد برای راه‌‌اندازی پمپ‌‌های آب شدند، به سبز شدن کویر کمک کرده‌‌اند. طبق تحقیقات دکتر منسفیلد، جمعیت مناطق بیابانی پیش‌تر خالی از سکنه در ولایت‌های قندهار، هلمند و نیمروز در سال‌های اخیر به حداقل ۴/ ۱میلیون نفر رسیده است؛ زیرا پمپ‌های خورشیدی به گسترش زمین‌های قابل کشت کمک کرده است.»