به گزارش اکوایران، به نقل از قرن نو، دور هشتم از مذاکرات احیای برجام در شرایطی دنبال می‌شود که به نظر می‌رسد طرفین به رغم آن‌که پیشرفت در مذاکرات را تائید می‌کنند، با این حال نسبت به سرعت گفت‌وگوها رضایتی چندانی ندارند.

توافق طرفین بر سر پیشرفت در مذاکرات

با وجود آن‌که مذاکرات دور پیشین این مذاکرات با تنش‌های قابل توجهی بود و پیشنهادات تیم جدید ایرانی با واکنش‌های طرف‌های غزبی مواجه شد، در نهایت، با آغاز دور جدید مذاکرات، کشورهای عضو توافق پذیرفتند که خواسته‌های جدید ایران را نیز در صورت مذاکرات بگنجانند.

با این حال پیشرفت و سرعت مذاکرات هم‌چنان مسئله‌ای است که اعضای حاضر در گفت‌وگوها را به خود مشغول کرده است. در پایان هفته گذشته ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در پاسخ به پرسشی پیرامون روند مذاکرات وین تائید کرد که در این زمینه پیشرفت‌هایی به دست آمده است. با این حال او متذکر شد که  زمان برای رسیدن به توافق رو به پایان است و اگر چه امکان رسیدن به توافق وجود دارد، ولی زمان چندانی باقی نمانده است.

در واکنش به این اظهارات وزیر خارجه فرانسه، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین در توییتی تائید کرد که همه طرف‌های حاضر در مذاکرات وین قبول دارند که پیشرفت‌هایی در مسیر حصول توافق و برداشتن تحریم‌ها به دست آمده است. با این حال او یادآور شد که احیای برجام نیازمند تداوم تلاش‌های مضاعف ضروری است.

مسئله پرانتزهای باز

مذاکرات احیای برجام پس از نزدیک به شش ماه توقف گفت‌وگوها در حالی از ماه گذشته از سر گرفته شد که تیم جدید ایرانی نسبت به پیش‌نویس توافق قبلی اشکالاتی را وارد کرده بود. با این حال طبق گفته منابع آگاه به مذاکرات، پیش‌نویس مذکور به عنوان متن نهایی توافق به حساب نمی‌آمد و اگر چه در حدود هشتاد درصد مفاد توافق را تشکیل می‌داد، با این حال هم‌چنان دارای جای خالی‌های موسوم به پرانتزهای بازی بود که حکایت از بر جا ماندن اختلافات میان طرفین مذاکره بود. این مسئله به گونه‌ای بود که طرف‌های اروپایی توافق معتقد بودتد که ایران و امریکا نیاز به گرفتن یک تصمیم سیاسی بزرگ برای بستن این پرانتزها دارند.

در این شرایط، علی باقری‌کنی مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات وین،  شنبه شب و در هنگام ترک هتل کوبورگ، محل برگزاری گفت‌وگوها، با تاکید بر آن‌که مذاکرات رو به جلو و در حال پیشرفت است، اظهار داشت  موارد اختلاف موسوم به پرانتزهای باز رو به کاهش است.

به دنبال یک توافق پایدار و قابل اتکا

با وجود آن‌که طرف‌های مذاکره پیشرفت در مذاکرات اخیر را تائید کرده‌اند، با این حال به نظر می‌رسد تفاوت انتظارات میان مذاکره‌کنندگان نسبت به مفاد توافق باعث شده که دسته‌ای از اختلافات هم چنان باقی مانده باشد. به عقیده نادر انتصار، استاد لوم سیاسی در دانشگاه آلابامای آمریکا، این اختلافات باعث شده که آمریکا، با توجه پیشرفت‌های اخیر در برنامه هسته‌ای ایران مزیت چندانی را در احیای برجام نبیند و بیش‌تر به دنبال یک توافق موقت و یا «کم‌تر در برابر کم‌تر» باشد تا پس از آن بتواند به یک توافق بزرگ‌تر و بادوام‌تر (موسوم به برجام پلاس) باشد. این در حالی است که با بیش تر شدن اهرم‌های فشار ایران، این کشور از طریق احیای برجام خواهان لغو کلیه تحریم‌های اعمال شده در دوره ترامپ است.

در این شرایط، روز یک‌شنبه روزنامه اینترنتی رأی الیوم ادعا کرد توافق در وین در تکمیل شده و موانعی که در مسیر مذاکرات طی دورهای قبلی وجود داشت، برداشته شده است.  این رسانه مدعی شده بود دور هشتم مذاکرات احیای برجام در شهر وین به توافقی موقت و دو ساله منجر شده شده است. این توافق موقت مرحله آزمایش و اعتمادسازی محسوب ‌شده و در صورت موفقیت آن آمریکا تمامی تحریم‌های وضع شده در دوره ترامپ را لغو خواهد کرد.

با این حال، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی  ضمن رد هر گونه توافق موقتی اظهار داشت: « ما به دنبال یک توافق پایدار و قابل اتکا هستیم و هیچ توافقی که این دو مولفه را نداشته باشد، در دستور کار ما قرار ندارد و  با کمترین زمان ممکن می‌توان به توافق خوب، قابل اتکا و پایدار رسید».

تا کی معطل برجام بمانیم؟

به رغم آن‌که اعضای حاضر از توافق پیشرفت در مذاکرات را تائید می‌کنند، با این حال و در شرایطی که تا پیش از این طرف‌های غربی از سرعت ایران در حین مذاکرات اظهار نارضایتی می‌کردند، به نظر می‌رسد اکنون جمهوری اسلامی نیز در حال فرستادن این سیگنال است که سرعت مذاکرات مورد رضایت ایران هم نیست.

سعید خطیب زاده در پاسخ به پرسشی پیرامون دیدگاه ایران در مورد سرعت مذاکراتضمن اعلام نارضایتی ایران از این مسئله گفته: «نمی‌شود که طرف مقابل با سرعت لاک‌پشت حرکت کند و ما با سرعت نور». حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه هم با تکرار این نارضایتی گفته: «قرار نیست سال‌ها معطل مذاکرات وین بمانیم. در مذاکرات مصمم هستیم با رفتارهای عملگرایانه مبتنی بر منافع ملی بتوانیم مذاکرات را به نتیجه برسانیم».

به نظر می‌رسد در روزهای آتی مشخص خواهد شد که اعلام نارضایتی عموم طرف‌های مذاکره‌ نسبت به سرعت مذاکرات، به رغم تائید پیشرفت در گفت‌وگوها، تنها یک تاکتیک مذاکراتی است و یا اساسا این دیدگاه باعث تغییراتی در روند مذاکرات خواهد شد.