به گزارش اکوایران، در شرایطی که نزدیک به یک ماه دیگر جو بایدن عازم خاورمیانه خواهد شد، سیاست های منطقه ای دولت او، بالاخص به واسطه واکنش دولتهای حاشیه خلیج فارس به جنگ اوکراین، مورد سرزنش شدید منتقدان دولت او قرار دارد. به همین دلیل رئیس جمهور آمریکا در آستانه این سفر به شدت در پی دستیابی به یک دستاورد قابل توجه است. در این شرایط پایگاه خبری اکسیوس در گزارشی که باراک راوید با عنوان «میانجیگری ایالات متحده برای توافق بین سعودی ها، اسرائیلی ها و مصری ها»منتشر کرده، خبر داده دولت بایدن بی سر و صدا در حال مذاکرات میانجیگرایانه میان این کشورهاست تا در صورت موفقیت آن را به عنوان دستاوردی بزرگ برای دولت خود تبلیغ کند.

میانجی گری بی سروصدا

دولت بایدن بی سر و صدا در حال مذاکرات میانجیگرایانه میان عربستان سعودی، اسرائیل و مصر است که در صورت موفقیت می تواند اولین گام در مسیر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل باشد. پنج منبع آمریکایی و اسرائیلی به اکسیوس گفتند که این روند شامل نهایی کردن انتقال دو جزیره استراتژیک در دریای سرخ از حاکمیت مصر به عربستان است.

این مسئله از این جهت اهمیت دارد که اگر توافقی حاصل شود جو بایدن آن را به عنوان یک دستاورد مهم سیاست خارجی برای دولتش در خاورمیانه تبلیغ خواهد کرد.

به گفته منابع آمریکایی و اسرائیلی اکسیوس که از جریان مذاکرات مطلع هستند، این توافق هنوز کامل نشده و این مذاکرات حساس در حال انجام است. به گفته این منابع، کاخ سفید خواهان آن است که قبل از سفر آتی بایدن به خاورمیانه در پایان ماه ژوئن -که می تواند شامل توقف در عربستان سعودی باشد- توافقی حاصل شود.

جزایر تیران و صنافیر کنترل تنگه تیران را در دست دارند -یک گذرگاه دریایی استراتژیک مشرف به بندر عقبه در اردن و ایلات در اسرائیل. مقامات سعودی و مصری می گویند که عربستان سعودی کنترل این جزایر را در سال 1950 به مصر واگذار کرد. این جزایر بعداً به عنوان بخشی از معاهده صلح اسرائیل و مصر در سال 1979 غیرنظامی شدند.

کاخ سفید و دفتر نخست وزیر اسرائیل از اظهارنظر در این زمینه خودداری کرده اند. سفارت‌های عربستان سعودی و مصر در آمریکا هم به درخواست برای اظهار نظر در این باره پاسخ ندادند.

دستاوردی حیثیتی برای بایدن

به گفته این منابع، دولت بایدن معتقد است که نهایی کردن این توافق می تواند گشایشی برای ایجاد روابط گرم بین اسرائیل و عربستان سعودی ایجاد کند و به عنوان مهم ترین دستاورد سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه از  زمان توافق ابراهیم - که با میانجیگری دولت ترامپ و منجر به توفق عادی سازی روابط بین اسرائیل با امارات متحده عربی، بحرین و مراکش شد- معرفی شود.

اگر چه عربستان سعودی از توافقنامه ابراهیم حمایت کرده، اما در آن زمان به صراحت اعلام کرد که تا زمانی که پیشرفت جدی در روند صلح اسرائیل و فلسطین صورت نگیرد، روابط با اسرائیل را عادی نمی کند. همچنین موفقیت این مذاکرات می تواند تنش بین دولت بایدن و عربستان سعودی را کاهش دهد.

اختلاف بر سر نیروهای ناظر چند ملیتی

بر اساس معاهده صلح اسرائیل و مصر در سال 1979، تیران و صنافیر تبدیل به منطقه غیرنظامی شد و نیروهای ناظر چند ملیتی به رهبری ایالات متحده در آن حضور دارند.

1

با وجود اعتراضات عمومی در مصر، پارلمان مصر در ژوئن 2017 و دادگاه عالی این کشور در مارس 2018 توافقی را برای بازگرداندن حاکمیت به عربستان سعودی تصویب کردند. اما این توافق به دلیل معاهده صلح 1979 نیاز به تائید از سوی اسرائیل داشت.

اسرائیل اصولاً موافقت خود را با بازگرداندن جزایر به عربستان سعودی را مشروط کرد به توافق بین مصر و عربستان سعودی در مورد ادامه کار نیروهای ناظر چندملیتی که وظیفه گشت زنی در جزایر را بر عهده دارند و حصول اطمینان از اینکه آزادی کشتیرانی در این تنگه بدون مانع باقی می ماند. اما این ترتیبات هرگز نهایی نشد. چندین موضوع حل نشده باقی ماند، از جمله کار نیروهای چند ملیتی.

به گفته منابع آمریکایی و اسرائیلی، برت مک گورک، هماهنگ‌کننده خاورمیانه کاخ سفید، شخص اصلی دولت بایدن در تلاش‌های میانجی‌گری کنونی است. این منابع گفتند که مسئله اصلی نیروهای ناظر چند ملیتی است. این منابع گفتند که عربستان سعودی موافقت کرد جزایر را غیرنظامی نگه دارد و متعهد به حفظ آزادی کامل دریانوردی برای همه کشتی‌ها باشد، اما خواستار پایان دادن به حضور ناظران چند ملیتی در جزایر بود.

به گفته این منابع، مقامات اسرائیلی موافقت کردند که به حضور نیروهای چندملیتی پایان دهند، اما خواستار ترتیبات امنیتی جایگزین شدند که نتایج مشابهی را به دست آورد.

چانه زنی بر سر مسائل دیگر

دو منبع آمریکایی و دو منبع اسرائیلی گفتند که اسرائیل همچنین از عربستان سعودی می‌خواهد تا گام‌های خاصی را به عنوان بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر برای دستیابی به توافق بر سر چندین موضوع بردارد.

این منابع افزودند که اسرائیل از عربستان سعودی خواسته که به خطوط هوایی اسرائیل اجازه بیشتری برای عبور از حریم هوایی عربستان بدهد که این امر به طور چشمگیری پروازهای هند، تایلند و چین را کوتاه می کند. پس از اعلام توافق ابراهیم، ​​عربستان سعودی اجازه داد خطوط هوایی اسرائیل از قسمتی از حریم هوایی شرقی خود برای پرواز به امارات و بحرین عبور کنند.

اسرائیلی‌ها همچنین از سعودی‌ها می‌خواهند که اجازه پرواز مستقیم از اسرائیل به عربستان را برای مسلمانان ساکن در سرزمینهای اشغالی که می‌خواهند به شهرهای مقدس مکه و مدینه زیارت کنند، صادر کند.

اگر بایدن در سفر خاورمیانه ای خود از عربستان دیدار کند، این اولین دیدار او با بن سلمان خواهد بود. چندین منبع عربی تایید کردند که این سفر همچنین شامل نشستی با سران عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، عمان، قطر، کویت، مصر، اردن و عراق خواهد بود.