به گزارش اکوایران؛ از زمـان شـروع جنگ روسـیه و اوکرایـن از فوریه سال جاری تقریبـا مهمتریـن سیاسـت تهاجمـی کـه توسـط آمریـکا و اروپـا در دسـتور کار قـرار گرفتـه، تحریم هـای همه جانبـه اقتصـادی بـوده اسـت. با توجه به تحریم ها روسیه از زمان شروع جنگ بـه طـور مشـخص محــور اصلــی اقدامــات دولــت روســیه معطــوف بــه بازیابــی ارزش روبــل تعریــف و اولویت بنــدی شــد و دولــت روســیه تمــام تــلاش خــود را بــرای حفــظ ارزش پــول ملــی انجــام داد کــه ایــن نکتــه از زاویــه نوسـانات نـرخ ارز در اقتصـاد ایـران طـی سـالیان اخیـر قابـل توجـه اسـت. در این خصوص می توان به اقدام این نکته اشاره کرد که این کشور در این مدت مبادلات تجاری خود را بر پایه روبل قرار داد تا به این طریق وابستگی به ارزهای رایج در دنیا کاهش دهد.   

فرصت جنگ روسیه برای سایر کشورها

با توجه به این موارد این سوال مطرح می شود که جنگ روسیه و اوکراین چه فرصتهای برای سایر کشورها ایجاد کرده است؟

چین یکی از کشورهای است که توانست از این میدان به خوبی بهره ببرد. گزارش اتاق بازرگانی ایران نشان دهنده آن است که رفتارهای چیـن در قبـال تهاجـم روسـیه و تحریمهـای غـرب علیـه ایـن کشـور دوگانـه بـوده اسـت. ایـن کشــور در حــوزه هــای کــم ریســک تعامــل بــا روســیه را افزایــش داده ، امــا در عیــن حــال بانــک هــای بــزرگ خـود را از تامیـن مالـی تجـارت بـا روسـیه منـع و بانـک سـرمایه گـذاری زیرسـاخت آسـیایی را نیـز وادار بـه تعلیـق قراردادهــای ســرمایه گــذاری بــا روســیه کــرده اســت.

این در حالی که برخــی شــرکتهای چینــی مذاکــره بــرای ســرمایه گذاری و افزایــش ســهم در شــرکتهای بــزرگ روســی را آغــاز کرده انــد. اخیــرا گزارش ‌‌‌‌هایــی مبنــی بــر تمایــل فزاینــده شــرکتهای چینــی بــرای ســرمایه گذاری در شــرکتهای معدنــی روســی بــه ویــژه شــرکتهای بــزرگ ایــن کشــور منتشــر شــده اســت. بــر مبنــای ایــن گزارشهــا شــرکت هــای چینــی بــه ویــژه بــه ســرمایه گذاری در شــرکت های نفتــی روســیه و شــرکتهای ایــن کشــور کــه در حــوزه تولیــد آلومینیــوم فعالیــت می کننــد، ابــراز تمایــل کرده انــد. بــر مبنــای گزارشهــای رســانه ای، مذاکـرات بـرای سـرمایه گذاری چینی هـا در ایـن شـرکت ها آغـاز شـده اسـت، امـا هنـوز در مراحـل اولیـه قـرار دارد. ایـن رونـد در حالـی آغـاز شـده کـه تقریبـا تمامـی شـرکتهای بـزرگ غربـی بـه همـکاری بـا روسـیه پایـان داده انـد. بر اساس این گزارش مذاکرات برای سرمایه‌گذاری چینی‌ها در این شرکت‌ها آغاز شده است، اما هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. این روند در حالی آغاز شده است که تقریبا تمامی شرکت‌های بزرگ غربی به همکاری با روسیه پایان داده‌اند. در آخرین نمونه همکاری‌های بین دو کشور و به نقل از وزارت خارجه چین، در تاریخ ۱۵ژوئن ۲۰۲۲، شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین از تکمیل پل مرزی بین شهر بلاگووشچنسک روسیه و شهر هیهه چین خبر دادند.

تجارت با ارز محلی

ترکیه دومین کشوری است که توانستند بهره بالایی از تحریم های روسیه ببرد، این کشـور اعـلام کـرده تجـارت بـا روسـیه را بـا اسـتفاده از ارزهـای محلـی ادامـه می دهـد.

 دولـت ترکیـه اعـلام کـرده  علیرغـم تحریم هـای اعمـال شـده علیـه روسـیه بـه تجـارت بـا ایـن کشـور ادامـه خواهـد داد. مهمتریـن رقیـب ایـران در بهـره گیـری از فرصـت جدیـد ترکیـه اسـت. از طـرف دیگـر، ترکیـه تـلاش می کنـد از وضعیـت روسـیه و ایـران در راسـتای تقویـت مسـیرهای ترانزیتـی بین المللـی بر محور ترکیه بهره ببرد. بـرای نمونـه در سـفر اخیـر قاسـم توکایـف، رئیـس جمهـور قزاقسـتان، بـه ترکیـه بـر گسـترش تعامـات تجـاری از مسـیر کریـدور ترنـس کاسـپین تأکیـد شـد.

در سال‌های اخیر مهمترین کریدور مسیر خشکی جاده ابریشم از طریق قزاقستان و روسیه، چین را به اروپا متصل می‌کرد و کالاهای چینی در این مسیر از طریق خطوط ریلی جابه‌جا می‌شد. با جنگ اوکراین و تحریم‌های متقابلی که روسیه و اتحادیه اروپا علیه یکدیگر اعمال کردند، حمل و نقل کالا از طریق این کریدور عملا متوقف شده است. از همین رو، قزاقستان پیشنهاد جایگزینی ترکیه به جای روسیه در جهت دسترسی به اروپا را مطرح کرده است. البته کریدور ترنس کاسپین پیش از این نیز مطرح بوده و به عنوان یکی از کریدورهای جاده ابریشم مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما اکنون و با طولانی شدن جنگ و فقدان چشم‌اندازی برای احیای روابط روسیه با اتحادیه اروپا، ترکیه می‌کوشد تا مسیر مهمترین کریدور جاده ابریشم را تغییر داده و خود را به هاب مسیر خشکی این جاده مبدل کند.

روسیه به دنبال دور زدن تحریم ها

 امارات نیز می‌کوشد از تحریم‌های روسیه به عنوان یک فرصت استفاده کند و نه تنها روابط خود را با روسیه گسترش دهد، بلکه زمینه را برای جذب بخشی از سرمایه‌های روسی فراهم آورد. تحریم‌های مالی بی‌سابقه علیه روسیه مشکلات جدی برای سرمایه‌های آن و تعاملات بانکی فراهم آورده است. در هفته هـای ابتدایـی جنـگ اوکرایـن سـرمایه داران بـزرگ روس در مجمـوع حـدود ۸۰ میلیـارد دلار از ثـروت خـود را در پیامـد تحریم هـا از دسـت دادهانـد. دولـت روسـیه و سـرمایه داران بـزرگ ایـن کشـور بـه دنبـال کشـورهایی ‌‌‌‌می گردنـد کـه زمینـه را بـرای دور زدن تحریم هـا فراهـم آورنـد.