به گزارش اکوایران، روند عملیات بازار باز در هفته های اخیر در سال جاری مسیری نزولی را به خود گرفته است. در این بازار بانک ها از بانک مرکزی استقراض کرده و از این جهت سعی می کنند تا کسری های خود را جبران کنند.

بانک مرکزی در این بازار متناسب با تشخیص خود و سیاست گذاری های کلان پولی و با در نظر گرفتن وضعیت نقدینگی بانک ها و اهداف کنترلی خود در رابطه با نرخ سود بین بانکی، اقدام به تزریق پول می کند.

در ابتدای زمستان سال گذشته که دولت برای نجات بورس فرمان سقف 20 درصدی نرخ سود بین بانکی را صادر کرد بانک مرکزی نیز به تبعیت از آن، تزریق پول در بازار باز را شدت بخشید تا نرخ سود بازار شبانه ارتقا پیدا نکند.

در این بازار نرخ سود اوراق دولتی را نیز به کمترین سطح خود رسانید تا از این طریق نرخ سود بین بانکی را کنترل کند.

روند نزولی نرخ سود در بازار باز

مکانیزم بازار باز به این طریق است که بانک ها اوراق پیشنهادی خود را به بانک مرکزی عرضه کرده و این نهاد نیز متناسب با صلاحدید خود آن ها را با تاریخ سررسید هفت روزه و نرخ سود معلوم خریداری می کند. این رقم معادل با بسط پول بوده و نرخ سود نیز به نوعی هزینه این بسط تلقی می شود.

تا پایان 1400 این بسط پول تا سطح 94 هزار میلیارد تومان رفته و در سال جاری به صورت هفتگی از این میزان کاسته شد.

نرخ سود اوراق اما در ابتدا تا فراتر از مرز 20 درصد بالارفته و پس از آن در 17 هفته متوالی در سطح 19 درصد ثابت ماند.

این کمترین میزان نرخ سود در تاریخ بازار باز بوده که در هفته دوم خرداد باز هم صعودی تر شده و به 19.10 درصد ارتقا پیدا کرده است.

ضمن کاهش نرخ سود اوراق در بازار باز و بسط پول نرخ سود بین بانکی نیز از سطح 21 درصدی پایین تر آمد اما هیچ گاه مرز 20 درصد را در این مدت نشکست.

بازار باز

نرخ سود بین بانکی 20.56 درصدی در هفته دوم خرداد

در ابتدا که بانک مرکزی تزریق بالای پول در بازار باز را آغاز کرده بود نرخ سود بین بانکی تا 21.09 درصد بالا رفته بود. پس از تصمیم این نهاد به منظور کاهش نرخ بهره این نرخ روند کاهشی خود را آغاز کرده و تا 20.26 درصد در پایان سال کاهش پیدا کرد.

در سال جاری اما این نرخ پس از نوسان های کوتاه مدت خود سرانجام در هفته دوم خرداد ماه در سطح 20.56 درصد قرار گرفت که بیشترین نرخ سود در بازه 5 ماهه بوده است.

ضمن آنکه هدف نرخ سود بانک مرکزی تا کنون محقق نشده برخی معتقدند تزریق بالای پول در بازار باز می تواند منجر به افزایش پایه پولی شده و در نتیجه تورم زایی را در پی داشته باشد.

بازار باز

کاهش مانده نقدینگی بانک ها در عملیات بازار باز

یکی از شاخص های مهم در بازار باز مانده نقدینگی نزد بانک هاست. در همین رابطه مجموع بسط پول بانک مرکزی در بازار را اگر به طور کلی از تمام قبض های هفتگی در این بازار کسر کنیم حاصل مانده نقدینگی بسط داده شده در این بازار نزد نهادهای مالی خواهد بود.

در همین رابطه بررسی های آماری در بازار باز نشان می دهد این شاخص اکنون در سطح 66 هزار و 950 میلیارد تومان قرار گرفته و با روند نزولی بسط پول این متغیر نیز مسیری کاهشی پیدا کرده است.

در پایان سال 1400 مانده نقدینگی نزد بانک ها تا 90 هزار میلیارد تومان بالا رفته بود که اکنون کاهشی 25 درصدی داشته است.

برخی معتقدند افزایش این رقم مستقیما منجر به رشد پایه پولی و در نهایت تورم زایی خواهد شد.

البته روند کاهشی آن در هفته های اخیر نشان از سیاست انقباضی بانک مرکزی در سال جاری داشته که در نهایت می تواند منجر به کاهش پایه پولی از این سمت شود.

بازار باز