اکران خصوصی یک طرح فرهنگی

به گزارش اکوایران ،این روزها روی بیلبوردهای اصلی شهر چهره‌ نویسندگانی است که برخی از آنها برای بسیاری از شهروندان ناآشنا هستند، نام نویسندگانی که به اعتقاد برخی منتقدان، کتاب‌هایشان را چند ناشر خاص منتشر می‌کند. برخی از مرزبندی و خط‌ کشی انجام شده در عرصه فرهنگ و خودی و ناخودی کردن گلایه می‌کنند، گروهی  این گونه گلایه هایشان را بیان می کنند  که« بیلبورد کسی را نویسنده نمی‌کند، هدایت، خانلری، آدمیت و مسکوب با بیلبورد نویسنده نشدند.» با این حال چهره هفتاد نویسنده همراه آثارشان در سطح شهر اکران شده است.

کتاب هایی از وحیدیامین پور،محسن کاظمی تا محمدرضا سرشار و مرتضی سرهنگی .  پژمان موسوی روزنامه نگار در توییتر خود درواکنش به اکران تصاویر یامین پور نوشته است :«مهم‌ترین بیلبوردها و عرشه‌های تبلیغاتیِ تهران را در ورودی هفت‌تیر/مدرس و همت/چمران، به معرفیِ وحید یامین‌پور و مرتضی سرهنگی به عنوان #نویسنده اختصاص داده‌اند و مطالعه‌ی آثارِ آنها را به مثابهِ عمل به شعارِ #کتاب_خوب_بخوانیم دانسته‌اند.من دیگه عرضی ندارم…»

البته در لیست نویسندگانی که آثارشان در سطح شهر اکران شده  چهره‌های مستقل و صاحب سبک  هم دیده می‌شود اما با سهم اندک. بررسی نام ۷۰ نویسنده‌ای که آثارشان اکران شده نشان می‌دهد، ناشر کتاب های این نویسندگان انتشارات وابسته به حوزه هنری است . از علیرضا غزوه و فاضل نظری ،محمد مدد پور ،امید مهدی نژاد ،تا یوسفعلی میرشکاک .

محسن کاظمی نویسنده کتابی دربار متهم دادگاه میکونوس و یا هدایت الله بهبودی و سعید بیابانکی وعلی محمد مودب ،فارغ التحصیل دانشگاه امام صادق .

نویسندگان زندگی نامه های شهدا و یا نویسندگان مذهبی کودکان . معصومه آباد عضو اصولگرای شورای شهر سوم و چهارم . در این میان اسم حسین پناهی ،سهراب سپهری ،سیمین دانشور ، بلقیس سلیمانی ،نادر ابراهیمی و محمد صالح علا ،افشین علاء هم به چشم می خورد .

رضا صیادی مدیرعامل سازمان زیبا سازی درباره این بیل بوردها توضیح می دهد : امسال به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی تبلیغات فرهنگی اکران شده در سطح شهر با همکاری و مشارکت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری، نهاد کتابخانه های عمومی کشور و خانه کتاب، انتخاب شده و به نمایش در آمد.

به گفته او امسال طرح هی متفاوت تری نسبت به سال هی گذشته اکران شده و در طرح ها  بیش از 300 عنوان کتاب همراه با نام و تصویر نویسنده و همچنین تصویر مجلد کتاب طراحی و اکران شده است.

 اما نادیده گرفتن بخشی زیادی از چهره های ادبی و فرهنگی در فضاهای عمومی شهر انتقادهای زیادی را به دنبال داشت .

محمد جواد حق شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر پنجم تهران با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی دوره گذشته شورای شهر تهران به اکوایران می گوید :  شورای شهر تلاش کرد فضای عمومی شهر را به گونه‌ای هدایت کرد که توجه جامعه به حوزه فرهنگ جلب شود اما در فعالیت‌های فرهنگی هیچ‌گونه دسته بندی سیاسی نباشد و هر فردی در جامعه به نسبت علاقه‌مندی، تحصیلات و نگاهی که داشت می‌توانست از این جریان فرهنگی استفاده کند. به همین دلیل اعتماد سازی خوبی در آن دوره انجام شد اینکه از امکانات عمومی در جهت تبلیغ یک ایده استفاده کنیم و ایده‌های دیگر را کنار بگذاریم امری پسندیده نیست و موجب بی‌اعتمادی می‌شود.

حسن خلیل‌آبادی نیز با انتقاد از دوقطبی سازی‌های این چنینی می‌گوید: نگاه انحصارگرایانه و بسته در حوزه فرهنگی و بی‌توجهی به بخش عظیمی از علاقه‌مندی‌های مردم باعث فاصله بدنه جامعه و نخبگان فرهنگی از بدنه تصمیم‌گیر برای کشور و شهر می‌شود باید تمام سلیقه‌ها در انجام چنین اموری مشارکت داشته زیرا در طولانی‌مدت دوری این افراد عمق جریان‌های فرهنگی در شهر را کم می‌کند و دیگر حرکت‌های فرهنگی تاثیرگذار نخواهد بود. وقتی نام یک کوچه یا یک خیابان نام هنرمندی باشد که تعداد زیادی از مردم به آن علاقه‌مندند بین شهروندان و مدیریت شهری نزدیکی ایجاد می‌شود بنابراین برای کاهش فاصله بین مدیریت شهری و مردم باید به همه سلیقه‌ها توجه شود و تنوع و فراوانی مورد تاکید قرار گیرد. ما در دوره گذشته فرهنگ را مانند رنگین‌کمانی می‌دیدیم که همه زبان‌ها و فرهنگ‌هایی که در تهران هستند در آن دیده شوند.

  مجدالدین معلمی، معاون هنری حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی درباره فضای تبلیغاتی هفته کتاب امسال و نقش حوزه هنری این گونه توضیح می دهد: با تغییر و تحولی که در شهرداری تهران رخ داد و انتصاب آقای رضا صیادی به عنوان رئیس جدید سازمان زیباسازی شهر تهران، ما از جانب حوزه هنری با این سازمان تفاهم نامه ای داشتیم تا رویکرد فرهنگی به فضای عمومی شهر تهران وارد شود. تا پیش از انتصابات جدید و تغییرات، رویکرد سازمان زیباسازی اغلب پیام های مناسبتی و درج آنها در بیلبوردها بود، اما پس از تغییرات پیشنهاد برای معرفی هنرمندان، نویسندگان و افراد برتر حوزه اندیشه ارائه شد.

او ادامه می دهد: با اینکه دوستان، تازه وارد شهرداری شده بودند، اما از این پیشنهاد استقبال کردند و قرار شد در مرتبه نخست ابتدا اسامی کتاب ها و نویسنده های معروف و سپس نویسنده هایی که ما با آنها خاطره داریم، ابتدا گردآوری، احصا و در اختیار آنها قرار گیرد. هر چند این فرایند کمی طولانی شد، اما در ادامه طی تفاهم با وزارت ارشاد، خانه کتاب و حوزه هنری در کنار شهرداری به اسامی مورد نظر رسیدیم و اکنون چهره و کتاب هایی در سطح شهر از نویسندگان کشورمان به نمایش گذاشته شده است.

با وجود آن که گفته می شود تلاش شده از همه سلایق در فضاهای تبلیغی شهر استفاده شود اما موج منتقدان به طرح هفته کتاب مدیریت شهری نشان می دهد ، شهروندان چندان از سهمیه بندی بیل بوردهای تبلیغاتی رضایت نداشته و خواهان سهم عادلانه  در استفاده از فضاهای شهری هستند.