دیده‌بان حقوق بشر امروز ۲۴ آبان ماه در طی گزارشی از سازمان ملل متحد و نهاد‌های مالی بین‌المللی برای کمک به اقتصاد فروپاشیده و نظام بانکی از هم گسیخته افغانستان درخواست کمک کرد،‌ تا از قحطی در این کشور جلوگیری شود.

برنامه غذایی سازمان ملل متحد در مورد بدتر شدن امنیت غذایی و خطر مرگ‌و‌میر گسترده ناشی از گرسنگی در افغانستان،‌ هشدارهای متعددی را صادر کرده بود. به گزارش رسانه‌ها، خانواده‌هایی که در مضیقه مالی هستند و در تامین غذا با مشکل مواجه‌اند، در حال فروش دارایی‌ها و فرار از مرزهای زمینی‌ از افغانستان‌اند. قشر ضعیف جامعه که اغلب دچار سوءتغذیه‌اند یا برای خرید یک وعده غذایی تلاش زیادی می‌کنند یا به دلیل عدم توانِ ترک کشور، می‌میرند. مدیر بخش حمایتیِ آسیا در دیده‌بان حقوق بشر نیز، این وضعیت را تایید کرد و گفت که اقتصاد و خدمات اجتماعی در افغانستان در حال فروپاشی است و مردم با سوء‌تغذیه حاد مواجه هستند. او اضافه کرد که کمک‌های بشردوستانه نقش مهمی دارد اما کافی نیست و برای جلوگیری از این بحران باید دولت‌ها، سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی اقدام به رفع تحریم‌های اقتصادی و بانکی این کشور کنند. دیده‌بان حقوق بشر گفت که در تحریم‌های جدید اعمال شده ایالات متحده در مورد این کشور تناقض‌هایی وجود دارد  و هدف سیاسی روشنی از آن برداشت نمی‌شود.

تسلط طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱،‌ موجب هدر رفت میلیون‌ها دلار درآمد داخلی آن شد و پس از آن، قیمت‌ها افزایش یافتند و بحران نقدینگی موجب شد تا دسترسی مردم به غذا، آب، سرپناه و مراقبت‌‌های بهداشتی از دست رود؛‌ آن هم دقیقا در آستانه فصل سرد،‌ که به گفته ساکنان این کشور،‌ حتی خرید سوخت برای گرم کردن خانه نیز امکان پذیر نیست.

این بحران‌ها تاثیر بیشتری بر زنان و دختران افغان داشت چون محدودیت‌های طالبان موجب خانه‌نشینی بسیاری از زنان شد و معیشت خانواده‌ها را با مشکل مواجه کرد. شرایطی که به گفته‌ رسانه‌ها موجب افزایش فروش فرزند به ویژه دختران شده است.

شرایط وخیم اقتصادی افغانستان با تحمیل تحریم‌‌ها تشدید شده و به مشکلات نقدینگی و کمبود ارز و افغانی در این کشور دامن زده است. مشکل در این‌‌جا اوج می‌گیرد که حتی در صورت لغو تحریم و انتقال پول به بانک‌ها در افغانستان به دلیل کمبود نقدینگی پول به صورت فیزیکی در دسترس نیست در نتیجه کمک به این کشور را در روند پیچیده‌ای قرار می‌دهد. به گفته این سازمان اگر وضعیت بانکی در افغانستان به این شکل کنونی باقی بماند، گرسنگی،‌رنج و مرگ در این کشور قابل پیشگیری نخواهد بود.

از این رو دیده‌بان حقوق بشر برای رسیدگی به بحران انسانی افغانستان، این موارد را توصیه می‌کند

  • تلاش بین نهادهای بین‌المللی و طالبان برای دسترسی بانک مرکزی افغانستان به سیستم بانکی بین‌المللی
  • اگر این توافق اتفاق نیفتد،‌ باید توافق کوتاه‌مدتی برای دسترسی یک بانک خصوصی یا نهاد مستقل دیگری برای دریافت کمک‌های بشردوستانه در دستور کار قرار گیرد.
  • در صورت عدم توافق، سازمان ملل موظف به ادامه ارسال کمک‌ها به این کشور است و طالبان باید بدون مداخله آن‌ها در راستای اهداف مشخص شده در بانک خصوصی و مستقلی سپرده‌گذاری کند.
  • ایالات متحده و سایر دولت‌ها باید به بازنگری تحریم‌ها و تنظیم قوانین جدید بپردازند.
  • اعضای شورای امنیت سازمان ملل در اقدام فوری باید راهی برای خارج شدن کمک‌های بشردوستانه از تحریم‌های سازمان ملل پیدا کنند.
  • اعضایب شورای امنیت باید در مورد صدور دستور عمل جدید در قالب «اطلاعیه کمک‌های اجرایی» به توافق برسند.