به گزارش اکو ایران، بهار سال 98، دور دوم ریاست جمهوری حسن روحانی بود که ایران، موافقت‌نامه موقت تشکیل منطقه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا را امضا کرد. این موافقت‌نامه شامل کاهش تعرفه‌های ۸۶۰ قلم کالا بین طرفین بود. با امضای این موافقت‌نامه قرار بود تمامی ۸۶۰ قلم کالا به استثنای لیست منفی، بقیه شامل تعرفه صفر درصدی شود تا با رفع موانع تعرفه‌ای تجارت فی‌مابین ایران و پنج کشور عضو این اتحادیه تسهیل شود.

برهمین اساس دولت وقت یک موافقتنامه تجارت ترجیحی هم با اوراسیا امضا کرد. در سال 99 براساس همین موافقتنامه، ایران از طرف اوراسیا در ۵۰۰ قلم کالا امتیاز کاهش تعرفه دریافت کرد و به کشورهای عضو آن در ۳۹۰ قلم کالا امتیاز داد.

پس از استقرار دولت رئیسی، سازمان توسعه تجارت اعلام کرد، در ابتدای سال 1401 توافقنامه  تجارت آزاد را امضا خواهد کرد. اما این مهم اتفاق نیفتاد. تیر ماه بود که رئیس این سازمان، زمان جدید اجرای این موافقتنامه را مهر 1401 اعلام کرد. این وعده نیز محقق نشد و علیرضا پیمان پاک در شهریور ماه  زمان جدیدی را  مطرح کرد، او زمان قطعی شدن تجارت آزاد را پیش از آبان اعلام کرد. 

اما دوباره در مهر ماه پیمان پاک این زمان را برای چهارمین بار تغییر داد، او در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌های رسمی پایان آذرماه را زمان تصویب نهایی تجارت آزاد با اوراسیا خواند. او همان زمان گفت، در صورت تداوم این رویه، از سال آینده 1402 تجارت آزاد با اوراسیا کلید می‌خورد. اما این توافقنامه باز هم امضا نشد. البته طبق اعلام این سازمان، موافقتنامه در آذر نهایی شد. هفته گذشته هم سخنگوی وزارت صمت مدعی شد، موافقتنامه تجارت آزاد اوراسیا 28 دی امضا خواهد شد.

روز گذشته هم خبرگزاری روسی تاس، خبر ریاست روسیه بر اوراسیا را اعلام کرد. به همین دلیل برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند، با ریاست روسیه بر اتحادیه اوراسیا شانس ایران برای امضا این موافقتنامه بیشتر شود و زمان جدید تغییر نکند.

آغاز رقابت برای 7 هزار و 500 کالا

طبق اعلام سازمان توسعه تجارت، به دنبال آخرین مذاکرات ایران و اوراسیا دو طرف بر سر تعرفه صفر درصدی بیش از ۷ هزار و ۵۰۰ قلم کالا به توافق رسیدن. این درحالی که تجارت فعلی  ایران و اوراسیا پیرامون اقلام کشاورزی است. در حال حاضر ایران از کشورهای اتحادیه اوراسیا  غلات و دانه های روغنی وارد می‌کند و در مقابل سیب، سیفی جات و محصولات گلخانه‌ای را با تعرفه صفر صادر می‌کند.

اما با امضا این موافقتنامه و طبق اعلام میرهادی سیدی، سرپرست گروه مذاکره کننده ایران با اتحادیه اوراسیا، طرف اوراسیایی حدود ۹۵ درصد اقلام را تحت پوشش موافقت نامه قرار داده است.  او معقتد است، وقتی شما ۹۵ درصد اقلام را تحت پوشش چنین توافقی قرار می‌دهید، اجازه می‌دهید که رقابت در این کالاها شکل بگیرد و دو طرف در حد توانایی‌های رقابتی‌شان از بازار همدیگر استفاده کنند. به نقل از تنسیم او اعلام کرد، تعدادی از این اقلام بلافاصله صفر می‌شود و تعدادی به تدریج صفر می‌شود.