آلودگی هوا مدارس تهران را باز هم غیرحضوری کرد. سازمان هواشناسی کشور با صدور هشدار آلودگی سطح نارنجی و با اشاره به پایداری جو همراه با افزایش غلظت آلاینده‌های جوی از روز جمعه (۹ دی‌ماه) تا روز یک‌شنبه (۱۱ دی‌ماه) از سکون هوا و کاهش کیفیت هوا در تهران و کرج خبر داده واعلام کرده که در صورت عدم مهار منابع آلاینده ثابت و متحرک در مناطق پرتردد  کیفیت هوا به حد بسیار ناسالم می رسد .دراین مدت مجوز تردد در محدوده طرح ترافیک هم صادر نمی شود .

ناصرامانی عضو شورای شهر تهران معتقد است که تعطیلی مراکز آموزشی و ممنوعیت فروش طرح ترافیک صرفا یک مسکن استکه تاثیری بر کاهش آلودگی هوای پایتخت ندارد.

اوضمن تایید خبر فرسودگی ۸۰ درصدی ناوگان حمل و نقل عمومی گفت: عمر مفید اکثر اتوبوس‌ها به پایان رسیده و در صورت امکان باید با ناوگان جدید جایگزین شوند. یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای شهر تهران اتوبوس و تاکسی‌های مجموعه شهرداری است.

امانی همچنین از وجود ۳۰ هزار تاکسی فرسوده در این بخش خبر داد و گفت: تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و نیز ممنوعیت فروش روزانه طرح ترافیک تنها مسکن است و هیچ تاثیری در کاهش آلودگی هوای تهران ندارد.

وی ادامه داد: عمده ترددهای شهری ناظر بر خودروهای شهری است که اکثرا معاینه فنی ندارند و تا زمانی که جایگزین نشوند این وضعیت ادامه خواهد داشت.

امانی رفع این معضل را خارج از مجموعه مدیریت شهری تهران خواند که نیازمند عزم ملی است و به منابع بسیاری نیاز دارد.

به گفته این عضو شورای شهر از ده سال گذشته تا امسال فقط۲۰۰دستگاه اتوبوس نو به شهرداری تهران تحویل داده شده در حالی که این نیاز نزدیک به ۹ هزار دستگاه در شرایط عادی می‌باشد.

غلامی، سرپرست اداره کل هواشناسی استان تهران هم معتقد است که  نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شاید تنها دوای درد نباشد و در این حوزه نیازمند ارتقا هستیم.به این ترتیب مردم رغبت خواهند داشت از ناوگان عمومی استفاده کنند و در این زمینه نیازمند فرهنگ سازی هستیم.

غلامی اقداماتی نظیر کاهش بهای بلیط وسایل حمل و نقل شهری را از جمله راهکارهای تشویقی برای استفاده مردم از این ناوگان دانست و گفت: تعداد اتوبوس‌ها باید بیشتر شود تا مردم کمتر در صف بمانند و هر زمان به سیستم حمل و نقل عمومی مراجعه کنند، امکانات در دسترس‌شان باشد.

محسن ناصری؛ رئیس هیئت مدیره انجمن علمی هوای هم سهم منابع متحرک را در آلودگی هوا بیش از سایر منابع دانست و گفت :‌عمده‌ترین شاخص آلاینده هوا از عنصر co خارج شده و به ذرات یا گردوغبار متمایل شده است. در شرایط حاضر طبق آمار، برخی ایام دی‌اکسید‌های گوگرد نیز بالاترین شاخص را به خود اختصاص داده‌اند که شرایط را دشوار کرده است.

وی افزود: دی‌اکسید‌های گوگرد می‌توانند منجر به افزایش ذرات شوند. منابعی که از آن‌ها دی‌اکسید‌های گوگرد تولید می‌شوند، محدودند. هیدروکربن‌های سنگین شامل مازوت و گازوئیل با کیفیت بسیار نازل باعث ایجاد و افزایش این آلودگی در مناطق شهری می‌شود.

ناصری با اشاره به اقدامات وزارت نفت برای بهبود و ارتقای کیفیت گازوئیل تصریح کرد: حذف به اندازه و مناسب گوگرد از گازوئیل توسط وزارت نفت اقدام مهمی بود که صورت گرفت. باید به دنبال منابع تولید‌کننده مازوت گشت که منجر به آلودگی هوا شدند.

رئیس هیئت مدیره انجمن علمی هوای پاک با اشاره به سوخت مازوت به عنوان یکی از منابع آلودگی هوا عنوان کرد: بخشی از صنایع که سوخت مصرف می‌کنند و در صدر آن‌ها نیروگاه‌ها، باید مورد بررسی قرار بگیرند. تأمین سوخت این نیروگاه‌ها با همکاری وزارت نفت و وزارت نیرو یا دیگر دستگاه‌های مرتبط، طی یک فرایند کلی صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: باید از وزارت نفت پرسید، سوختی که در اختیار نیروگاه‌ها در مجاورت تهران داده می‌شود، از چه نوعی است.

ناصری در پاسخ به راهکار‌های کاهش آلودگی هوا گفت: در شرایط حاضر که ذرات گردوغبار نقش مهمی در آلودگی هوا نقش دارند، می‌توان با توجه به منابع تولید ذرات آلاینده، فرآیند کاهش آن را شروع کرد؛ مانند کاهش ذرات ناشی از مدیریت تردد خودرو‌ها.

رئیس هیئت مدیره انجمن علمی هوای پاک در ادامه تأکید کرد: حالا که سوزاندن سوخت‌های سنگین مانند مازوت بسیار تأثیرگذار است، بهترین کار عوض کردن سوخت است. سوخت‌های کم کربن با میزان گوگرد پایین به کاهش آلودگی‌ها کمک می‌کند.

وی با اشاره به مطالعات سازمان محیط زیست اظهار کرد: سازمان محیط زیست مطالعاتی در خصوص وضعیت هوای کلان شهر‌ها انجام داده است. جزئیات و دستورالعمل‌های متناسب با کاهش آلودگی هوا در این مطالعات بیان شده و دولت، سازمان‌ها را مکلف به اجرای آن کرده است. سازمان بازرسی هم می‌تواند در اجرا، همکاری کند و سازمان‌های مربوطه را مورد سؤال قرار دهد.

ناصری خاطرنشان کرد: موضوع آلودگی هوا جدید نیست. بیشتر شهر‌ها و کشور‌ها درگیر این مسأله هستند. ما می‌توانیم با بهره‌مندی از دستورالعمل ارائه شده توسط سازمان محیط زیست، 30 الی 40 درصد از میزان آلودگی هوا را کاهش دهیم.

بر اساس نظر این کارشناس، مدیریت تردد‌ها و توجه به کیفیت سوخت وسایل نقلیه دیزلی به عنوان بخشی از آلاینده‌های منابع متحرک و نیز توجه به سوخت منابع ثابت از جمله نیروگاه و پالایشگاه‌ها از نان شب برای آسمان تهران واجب‌تر است.

علی سلاجقه رییس سازمان حفاظت از محیط زیست و معاون رییس جمهور هم در حاشیه جلسه هیات دولت در خصوص اجرای قانون هوای پاک به رسانه ها گفته است : این قانون سال ۱۳۹۶ تصویب شد. در سال جاری کارهای خیلی خوبی در زمینه این قانون انجام شده است، به این معنا که دولت با رویکرد جامع  خود به این قانون از همه دستگاه‌های مکلف خواست که وظایفشان را انجام دهند و خوشبختانه این اتفاق افتاده است.

وی با بیان اینکه دولت کارش را در زمینه قانون هوای پاک را انجام می‌دهد و ستاد هوای پاک کشور نیز به‌طور مرتب تشکیل می‌شود، ادامه داد: هفته قبل نیز ستاد هوای پاک تهران تشکیل شد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: بر اساس آن قانون هوای پاک به ۱۱ دستگاه  اصلی تکالیف مهمی سپرده شده است و تا پایان سه ماه باقی مانده از امسال یعنی تا پایان ۱۴۰۱  امیدواریم اتفاقات خوبی در این زمینه بیفتد.

سلاجقه در پایان در پاسخ به این سوال که کدام دستگاه‌ها در این خصوص همکاری نکرده‌اند؟گفت: همه دستگاه‌ها به‌نوعی در حال همکاری هستند اما یک سری از دستگاه‌ها تاثیرشان در اجرای قانون هوای پاک بیشتر از همه است. از این رو اعتبارات بیشتری نیاز دارند. به عنوان نمونه در زمینه  سوخت، وزارت نفت و در حوزه صنعت، وزارت صمت دارای تکالیفی هستند.

یوسف رشیدی  کارشناس حوزه آلودگی هوا هم  با اشاره به ترک فعل مشهود برخی دستگاه‌ها در اجرای قانون هوای پاک گفته است : وزارتخانه‌های مختلف از عمد ترک فعل نمی‌کنند. ما در موضوع آلودگی هوا نیازمند اقدام بسیار عاجل در توسعه حمل و نقل عمومی  هستیم. با این اقدام فشار از روی سایر بخش‌ها برداشته می‌شود تا بتوانند اقدامات خود را در فرصت مناسب انجام دهند.

وی ادامه داد: فکر می‌کنم ما در نوشتن قوانین توجه خاصی به نحوه اجرایی کردن آن نمی‌کنیم و از پایه قانون را درست ننوشته‌ایم. بدین جهت با گذر زمان گرفتاری‌های بعدی به وجود می‌آید. وقتی زیرساخت و امکانات نداریم، هر کسی جایگزین مسوول وزارتخانه‌های فعلی باشد باز هم نمی‌تواند کاری انجام دهد و ترک فعل رخ خواهد داد.

رشیدی دراین خصوص که  آیا قانون هوای پاک کارآمد و مبتنی بر واقعیات جامعه تدوین و تصویب شده است، توضیح داد: ما فکر می‌کنیم با نوشتن قانون مشکل آلودگی هوا حل می‌شود اما مشکل آلودگی هوا با اقدام جدی و اجرای کارآمد صرف نظر از اینکه قانون باشد یا نباشد، حل خواهد شد.

وی افزود: به عنوان نمونه مردم با توسعه حمل و نقل عمومی مناس برای رفت‌وآمدهای خود مجبور به استفاده از خودروهای شخصی نیستند. مقصر آلودگی هوای تهران تنها خودرو، موتورسیکلت و سوخت نیست چراکه با بهترین خودرو و سوخت نیز در ترافیک فعلی تهران حتما زمستان آلودگی هوا را خواهیم داشت. گنجایش اتمسفر برای تهویه هوا و آلاینده‌ها مقدار مشخصی است و بستگی به شرایط باد، وضعیت اقلیمی منطقه و توپوگرافی دارد بنابراین آنچه لازم داریم انجام اقداماتی است تا سفرهای درون‌شهری را به سمت حمل و نقل عمومی سوق دهیم که متاسفانه اکنون فاقد آن هستیم.

رشیدی با انتقاد نسبت به نبود حمل و نقل عمومی مناسب در تهران گفت: وضعیت ترافیک تهران نشان‌دهنده این است که نه تنها حمل و نقل عمومی مناسبی در پایتخت نداریم بلکه عقب‌ماندگی عمده‌ای نیز وجود دارد. اگر وضعیت مناسبی در حمل و نقل عمومی داشتیم بسیاری از مشکلات‌مان حل می‌شد اما در غیاب حمل و نقل عمومی مناسب، سایر اقدامات برای کاهش آلودگی هوا بی ثمر خواهد بود.

وی درباره نوشتن قوانین آلودگی هوا توضیح داد: برای نوشتن قوانین آلودگی هوا ابتدا باید به‌صورت پایلوت و در مقیاس کوچک قابلیت اجرایی آن‌ها را بررسی کنیم و در صورت اجرایی شدن به سراغ نوشتن قانون برویم. اکنون ما مشکلی که در بسیاری از موارد در قانون هوای پاک داریم این است که ابتدا قانون و پس از گذشت سه تا شش ماه آیین‌نامه اجرایی آن نوشته شد، در صورتی که این کار اشتباه است. اول باید نحوه‌ اجرای قانون مشخص شود سپس قانون نوشته شود. به عبارتی ما مسیر را برعکس طی کرده‌ایم. وقتی اجرای قانون مشخص نیست؛ تصویب قانون بی‌معنا است. ما در موضوع هوا غیر از آلودگی هوا، آلودگی قوانین را نیز داریم چراکه قوانین بسیاری وجود دارند اما نحوه عملیاتی کردن قوانین درست و شفاف نیست. با همه این تفاسیر به نظر می‌رسد می‌توان آلودگی هوای تهران را کاهش داد.

این کارشناس آلودگی هوا به دو راهکار اساسی و عمده برای اصلاح وضعیت هوای تهران اشاره کرد و گفت: صرفنظر از جلب حمایت مالی از صندوق ذخیره ارزی، صندوق توسعه یا ... هر منبع دیگر ابتدا باید در یک بازه زمانی مشخص خطوط مترو را بسیار سریع و کارآمد تکمیل و مراکز جذب سفر را به ایستگاه‌ها نزدیک کنیم سپس لازم است توسعه دولت الکترونیک را در دستور کار قرار دهیم.

وی تاکید کرد: اگر این دو کار را انجام ندهیم هیچ وقت مشکل آلودگی هوا حل نخواهد شد. معضل آلودگی هوای تهران با استفاده از خودرو و موتورسیکلت برقی و موارد فانتزی از این دست حل نخواهد شد. واقعا توسعه حمل و نقل عمومی باید در اولویت اول قرار گیرد، به‌گونه‌ای که سفرهای ضروری را پاسخگو باشد. با این کار عدالت اجتماعی را رعایت می‌کنیم علاوه بر آن آلودگی هوا کنترل خواهد شد.

رشیدی اضافه کرد: اقدام بعدی توسعه دولت الکترونیک و دوری جستن از سفرهای زائد است. با این دو اقدام موفق به حذف آلودگی هوا خواهیم شد بنابراین اقداماتمان باید مبتنی بر فکر، دانش و عقل باشد تا  بتوانیم به نتیجه برسیم.