به گزارش اکوایران، تورم آذر 1401 پایین‌تر از ماه قبل رقم خورده و از سرعت آن کاسته شده است. این کاهش بیشتر در آمار خوراکی‌ها به چشم می‌خورد. این در حالی است که در مقابل، همچنان سطح افزایش در سمت غیرخوراکی بالا بوده است.

داده‌های مرکز آمار گویای این نکته مهم بوده اما تقسیم‌بندی این مرکز در رشد قیمت‌ها به دو طریق انجام می‌شود. در گروه‌بندی‌ای که هر ماه از سوی مرکز آمار ارائه می‌شود، کالاها در سه طبقه «بی‌دوام»، «بادوام» و «کم‌دوام» دسته‌بندی می‌شوند. دسته دیگر هم «خدمات» است که به طور کلی تمام خدمات و هزینه‌های آن در کشور را شامل می‌شود.

توضیح دسته‌بندی مهم مرکز آمار درباره تورم

در سه دسته کالاها آنچه زودتر از همه مصرف می‌شود و غالبا ماندگاری کمتری نسبت به بقیه دارد، کالاهای بی‌دوام است. کالاهایی نظیر خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در این طبقه جای دارند. در مقابل هم بادوام‌ها هستند که ماندگاریشان بالاتر بوده و روند قیمتی آن‌ها رصد می‌شود. نمونه‌هایی نظیر لوازم خانگی و خودرو بخش‌های مهم این دسته محسوب می‌شوند. آنچه بین این دو دسته قرار می‌گیرد را کالاهای کم‌دوام نظیر پوشاک و کفش می‌نامند. دسته آخر هم در کنار کالاها، خدمات است. این بخش، همان فعالیت‌ها، فواید یا رضایت‌هایى هستند که براى فروش عرضه مى‌شوند؛ همچون خدمات آرایشی، بهداشتى و تعمیرات. اکنون بررسی‌ها از روند ماهانه تورم در این سه بخش، نشان‌دهنده نکات مهمی است.

مسیر صعودی سهم کالاهای بادوام

بررسی آمار ماهانه تورم در این سه ماه نشان می‌دهد تورم در مهر ماه حدود 3.4 درصد، در آبان 2.2 درصد و در آذر 1.9 درصد بوده است؛ این یعنی «سرعت رشد قیمت‌ها» در این سه ماه به مرور کمتر شده است. اما بررسی سهم‌ها، از روند نزولی دو دسته و روند صعودی دسته دیگر حکایت دارد.

در ابتدای پاییز بیشترین سهم مربوط به خدمات بوده که برابر با 2.4 درصد از کل تورم ماهانه بوده است. رده بعدی بخش بی‌دوام بوده که تحت تاثیر حذف ارز یارانه‌ها هنوز در رتبه بالایی قرار داشته است. در آخرین مرتبه نیز رتبه بادوام‌ها بود.

به مرور این درجه‌بندی با افزایش سهم بادوام‌ها از تورم تغییر کرده است. در همین رابطه در آخرین ماه پاییزی کشور در 1401، سهم بادوام‌ها به 0.33 درصد رسیده که ماه به ماه بیشتر شده است. در مقابل هم رفته رفته از سهم خدمات و بی‌دوام‌ها کم شده و در این مقطع سهم کالاهای بی‌دوام از تورم ماهانه آذر تقریبا در یک مرتبه با کالاهای بادوام بوده است؛ موضوعی که برخی تحلیلگران غالبا منوط به رشد قیمت دلار می‌دانند.

آنچه سهم بی‌دوام‌ها از تورم را کاسته است، می‌تواند تخلیه اثر شوک حذف یارانه ها بر خوراکی‌ها باشد. این در حالی است که رشد قیمت دلار در ماه‌های اخیر مهمترین تاثیر را بر قیمت خودرو و لوازم خانگی گذاشته است. به بیان کلی‌تر، کالاهای بادوام که بخش مهمی از آن‌ها یا وارداتی هستند یا در اثر واردات تغییر قیمت پیدا می‌کنند، تحت تاثیر بازار ارز بوده‌اند.

بدین ترتیب، حالا که نرخ ارز بیشتر شده، این سهم از 0.07 درصد در مهر ماه به 0.34 درصد رسیده است. به عبارت دیگر اگر افزایش رشد قیمت دلار در این ماه‌ها وجود نداشت، نرخ تورم از 1.9 درصد کمتر بوده و در نهایت تورم ماهانه حداکثر 1.5 درصد می‌بود.

تورم