به گزارش اکو ایران، بانک مرکزی در سال 1399 بازار باز را راه اندازی کرد تا به نوعی هم نقدینگی بانک‌ها را سرو سامان دهد هم نرخ سود بین بانکی را تنظیم کند.

بنابر همین دیدگاه بانک مرکزی اساس کار خود را در این معاملات بر داد وستد اوراق بدهی دولتی چید. به این معنا که بانک هایی که نیاز به نقدینه خواهی میان مدت دارند در این بازاربا اوراقی که خریده اند استقراض نقدینگی از بانک مرکزی می کنند. همان عملیات ریپو که در برهه مشابه در سال قبل معکوس شد.

مکانیزم بازار آن گونه است که بانک ها در بازار باز اوراقی را برمبنای نیاز خود به بانک مرکزی عرضه می کند و این نهاد نیز با هر میزان که مطابق با سیاست های خود باشد موافقت می کند. در این معامله پولی که بانک مرکزی در ازای خرید اوراق می پردازد را می توان همان بسط نقدینگی در این بازار دانست که البته این خرید و فروش یک نرخ سود هم دارد.

نرخ سود یعنی هزینه استقراض بانک ها در بازار باز. اتفاق عجیب در این هفته قفل بسط پول در مرز 60 هزار میلیارد تومان است.

بازار باز

ماجرای سه هفته اخیر در بازار باز

در هفته اخیر بانک مرکزی 59 هزار و 900 میلیارد تومان نقدینگی دربانک ها درعملیات بازار باز تزریق کرد. تقریبا 70 درصد عرضه پیشنهادی بانکها.

آماری که تقریبا سه هفته است مشابه هم ثبت می شود. این در حالی است که در این مدت نرخ سود یا همان هزینه استقراض بانک ها دربازار ثابت نمانده است.

بنابرداده های منتشر شده از سوی بانک مرکزی در این مدت نرخ سود بازار باز در هفته اول تابستان برابر با 19.8 درصد بوده و در ادامه به مرور با افزایش های 0.5 واحد درصدی گام به گام رشد پیدا کرد. درهفته بعد این رقم به 20.3 درصد رسیده و در هفته اخیر به مرز 20.9 درصد ارتقا پیدا کرد. بالاترین میزان نرخ سود در تمام ادوار برگزاری بازار باز. 

ازسوی دیگر روند تزریق پول نشان میدهد تزریق پول دربازار باز از مرز 95 همت در پایان سال هفته به هفته کم شده و به تناسب آن نرخ سود مدام درحال افزایش بوده است. تا آنجا که سه هفته ثابت را در مرز 60 همت ثبت کرده است.

سوال آن جاست که در حالی که تزریق پول ثابت مانده چه عاملی موجب شده تا نرخ سود افزایش پیدا کند؟

سقف بانک مرکزی برای خرید اوراق بدهی 

شنیده ها حاکی از آن است که بانک مرکزی یک سقف شیشه ای را برای استقراض بانک ها قرار داده که معادل با 60 همت است. اینموضوع موجب شده تا نرخ سود هم روندی فزاینده داشته باشد.

به نظر می رسد که در این مدت مجموعه دولت تمایل داشته تا نرخ سود بین بانکی با رشد این شاخص افزایش پیدا کند. از جهتی برخی کارشناسان معتقدند این سقف به این منظور بناشده که بازار باز در ماه های اخیر خود دریچه ای جدید برای افزایش پایه پولی شده است.

بنابر این بانک مرکزی با سقف گذاشتن در بازار باز سعی دارد تا پایه پولی را از این مسیر کنترل کند.

آمارهای بانک مرکزی نیز نشان می دهدمانده عملیات سیاست پولی که بخش اعظم آن در بازار باز است بیشترین سهم را در رشد سالانه این شاخص تا اردیبهشت مااه امسال داشته است. موضوعی که سیاست گذار را برآن داشته تا نشت پایه پولی از این مسیر را کنترل کند.

بازار باز