تصور این مسئله که افراد با دید سرمایه‌گذاری بلندمدت و با تحلیل‌های متعدد دارایی خود را در بازارهای مالی مورد نظر خود سرمایه‌گذاری کرده باشند اما با ضرب‌العجل‌های کوتاه‌مدت مجبور به تسویه و انتقال دارایی خود بشوند، تا چندی پیش مصداق‌های عملی نداشت و تنها هشدار برخی از افراد آینده‌نگر و محافظه‌کار در زمینه مدیریت ریسک و نهادهای مالی بود.

با این حال در دو سال اخیر شاهد رقم خوردن اتفاقاتی بوده‌ایم که ریسک سرمایه‌گذاری در صرافی‌های سراسر جهان را افزایش داده‌اند و باعث نگرانی سرمایه‌گذاران برای از دست رفتن دارایی خود شده است.

بارزترین نمونه موجود از این ضرب‌العجل‌های بی‌رحمانه، صرافی مطرح بایننس در مرداد ماه سال گذشته بود که تنها کمتر از یک ماه به کاربران خود فرصت احراز هویت سطح متوسط را داد و مطابق با قوانین بین‌المللی و قرارگیری نگرفتن کشور ایران در لیست کشور‌های مورد تایید صرافی بایننس، کاربران ایرانی مجبور به کوچ به دیگر صرافی‌ها شدند.

صرافی بایننس نه اولین نمونه این چالش بزرگ بوده است و نه آخرین آن. دسته دیگری از کاربران تحت هر شرایطی تمایل به ادامه فعالیت در صرافی بایننس را داشتند و از روش‌های مختلفی که عمدتا به کلاهبرداری منجر می‌شد، اقدام به احراز هویت غیرواقعی در صرافی‌های خارجی کردند.

یکی از این روش‌ها که با ریسک کمتری روبرو بود، استفاده از کیف پول غیرمتمرکز SafePal در بستر معاملاتی صرافی بایننس بود که بدون احراز هویت امکان ادامه فعالیت در این بازار معاملاتی را فراهم می‌کرد.

ماه گذشته مدیران SafePal نیز با انتشار یک اطلاعیه، از لزوم احراز هویت سطح متوسط بایننس صحبت کردند و مطابق با قوانین بین‌المللی ارائه هرگونه خدمات به کاربران احراز هویت نشده را پس از تاریخ ۲۲ اردیبهشت مجاز ندانستند. این اطلاعیه تنها سه روز پیش از این تاریخ به صورت رسمی اعلام شد و تنها پس از چند ساعت از انتشار این اطلاعیه اعلام شد که در روز انتهایی این بازه‌زمانی، برنامه غیرمتمرکز سیف‌پال به دلیل تعمیرات زیرساختی از دسترس خارج خواهد شد و تنها ۴۸ ساعت فرصت را برای انجام احراز هویت در اختیار کاربران خود گذاشت تا بدون محدودیت‌ به ادامه فعالیت بپردازند.‌

اکنون کاربران ایرانی این کیف پول که امکان احراز هویت را ندارند، بایستی باری دیگر اقدام به انتقال سرمایه خود به پلتفرم دیگری کنند و با ریسک‌های جدیدی روبرو شوند.

بایننس و کیف پول غیرمتمرکز SafePal، تنها نمونه اتفاق افتاده در این زمینه نیستند و تاکنون خبرهای زیادی از اعمال محدودیت‌های متعدد در عملیات‌های واریز، برداشت و صدور توکن برای ایرانیان مطرح شده است. از منع صدور توکن‌های غیرمثلی (NFT) برای ایرانیان در پلتفرم OpenSea تا قفل شدن دارایی‌های ایرانیان در صرافی Bittrex به مدت ۲ سال و بلاتکلیفی مطلق سرمایه‌گذاران در تمامی طول این بازه زمانی. 

مشکلات به این موارد محدود نمی‌شود و هر روز گمانه‌زنی‌های بیشتری از تعیین اولتیماتوم‌های مختلف از دیگر صرافی‌ها به گوش می‌رسد. از برجسته‌ترین موارد می‌توان به صرافی KuCoin اشاره کرد که حجم زیادی از کاربران ایرانی پس از مسدود شدن صرافی بایننس برای آنها، به این صرافی کوچ کرده‌اند و اکنون نیز خبرهایی از اعمال محدودیت از این پلتفرم به گوش می‌رسد. صرافی OKX از دیگر مواردی است که در دوره‌های متعدد خبر بسته شدن معاملات برای ایرانیان از آن به گوش می‌رسد.

از دیگر چالش‌ها و نگرانی‌های موجود، اعتماد و سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌هایی بوده است که مدیران و بنیانگذاران آنان به طور شفاف و علنی، معرفی نشده‌اند و تنها یک سایت و پلتفرم‌ ‌در اختیار کاربران قرار گرفته است. نمونه‌ای از این مدل صرافی‌ها که کاربران بسیاری در داخل ایران نیز دارد، صرافی کوینکس است که خدمات خود را به زبان فارسی نیز ارائه می‌دهد؛ با این وجود اطلاعات موثقی از روند اجرایی و مدیریتی این صرافی در دسترس نیست‌. مورد دیگری که به نگرانی ایرانیان در مورد عدم صلاحیت و اعتبار این صرافی افزوده، حذف شدن برنامه این پلتفرم از شبکه‌های App Store و Google Play بوده است.

تمامی صرافی‌های ارز دیجیتال در سراسر جهان دغدغه حفظ و مراقبت از دارایی کاربران خود را دارند. در داخل کشور ایران نیز چند سالی است که تب و تاب معاملات ارز دیجیتال و فعالیت در بستر صرافی‌های ایرانی نیز رونق دارد و پلتفرم‌های ایرانی نیز جای خود را در میان سبد انتخاب کاربران باز کرده‌اند.

عدم اعتماد به پشتوانه مدیران و بنیانگذاران، امنیت کیف‌ پول‌ها و عدم آموزش صحیح از موارد و دغدغه‌های به جای مطرح شده از سوی سرمایه‌گذاران ایرانی است که پاسخ به این دغدغه‌ها، می‌تواند تا حد زیادی آرامش را به آن‌ها بازگرداند و امنیت خاطر را برای کاربران به ارمغان بیارد.

یکی از این صرافی‌های داخلی که تا حد زیادی توانسته است ویژگی‌های فوق را برآورده کند و با شاخص‌های ممتاز و رویکردی بین‌المللی، محصول خود را به کاربران عرضه کند، صرافی مزدکس است.

مزدکس با بهره‌گیری از بیش از دو دهه تجارب مدیران خود در بازارهای مالی و با افزودن امکاناتی نظیر داشبورد مدیریت سود و ضرر (PnL)، سفارش‌‌های شرطی (Stop-limit & OCO) و پشتیبانی از کیف‌ پول‌های رمزنگاری‌شده با امنیت بالا، [به گزارش مرکز تحقیقات کوین ایران] توانسته است در اولین سال فعالیت خود، میان ۵ صرافی برتر داخلی قرار بگیرد. پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیک این صرافی با تصاحب سهم بیشتری از بازار معاملات داخلی و افزودن سرویس‌های نوظهور در داخل کشور، فاصله خود را با رقیبان داخلی افزایش دهد و به رقابت با رقبای خارجی خود بپردازد.

لازم به ذکر است که در گزارش منتشر شده توسط کوین ایران در زمستان سال ۱۴۰۰، شاخص‌های متعددی از نزدیک به ۳۰ صرافی داخلی مورد تحلیل قرار گرفت. یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های آماری در این گزارش، مباحث فنی و امنیتی بود. اکنون صرافی مزدکس با کسب بالاترین سطح استانداردهای امنیتی در میان دیگر صرافی‌ها، کلیدواژه امنیت را به عنوان بارزترین ویژگی خود یدک می‌کشد و انتظار می‌رود با اعمال برخی سیاست‌های محدودکننده در صرافی‌های بین‌المللی، کاربران این صرافی‌ها، مزدکس را به عنوان جایگزینی مناسب انتخاب کنند و ادامه فعالیت خود در بازارهای ارز دیجیتال را در این صرافی بین‌المللی ادامه دهند.