نا امیدی از اشتغال؛ یا بهبود بیکاری؟

به گزارش اکوایران نرخ بیکاری کل کشور در سال گذشته 9.2 درصد برآورد شده است که نسبت به سال 99 کاهش یافته است. این در حالیست که طی گزارش های قبلی مرکز آمار، نرخ بیکاری فصل زمستان 1400 حدود 9.4 درصد اعلام شده بود. با توجه به تغییراتی که در بازار کار در سال 1400 رخ داده است، نمی توان تنها با اتکا به کاهش نرخ بیکاری در این سال بیان کرد که وضعیت بیکاری و اشتغال در سال گذشته بهبود یافته است. از همین رو به بررسی شاخص های اشتغال در سال 1400 و مقایسه آن با سال 99 در این گزارش پرداخته شده است.

کاهش مشارکت اقتصادی در 1400

به درصدی از افراد حاضر در سن اشتغال که متقاضی کار( چه بیکار و چه شاغل) هستند به کل جمعیت حاضر در سن اشتغال(15 سال و بیشتر)، نرخ مشارکت اقتصادی می گویند. نرخ مشارکت اقتصادی در سال گذشته 40.9 درصد به ثبت رسیده است، به بیان ساده تر 40.9 درصد کسانی که در سن اشتغال قرار دارند در سال 1400 مایل به کار کردن بوده اند. این در حالیست که این شاخص در سال 99 حدود 41.3 برآورد شده است.

 کاهش نرخ مشاکرت اقتصادی از منظر اقتصاد کلان اتفاق خوشایندی تلقی نمی شود، چرا باعث کاهش عرضه کار و به طبع موجب تغییراتی در وضعیت عرضه کل می شود، تغییر در عرضه کل نیز سبب تغییر در سطح قیمت ها و محصول کل اقتصاد خواهد شد. به عقیده برخی اقتصاددانان نا امید شدن افراد از پیدا کردن شغل و خروج آن ها از بازار کار از عمده ترین دلایل کاهش نرخ مشارکت اقتصادی در کشور است.

اشتغال بهبود یافته است؟

نرخ بیکاری عبارت است از درصد بیکاران حاضر در جمعیت فعال اقتصادی نسبت به کل جمعیت فعال اقتصادی، به عبارت دیگر نرخ بیکاری درصد کل بیکاران کشور نیست بلکه درصد بیکارانی است که حداکثر در یک ماه گذشته دنبال کار گشته اند. بنابراین کسانی که شغلی ندارند و تلاشی در یکماه گذشته برای پیدا کردن شغل انجام نداده اند، جز جمعیت بیکار محاسبه نمی شوند.

نرخ بیکاری از 9.6 در سال 99 به 9.2 در سال 1400 کاهش یافته است. کل جمعیت بیکار در کشور در سال گذشته 2 میلیون و 374 هزار نفر برآورد شده است که نسبت به سال 99 حدود 100 هزار نفر کاهش داشته است.

 کاهش نرخ بیکاری لزوما به معنی بهبود بازار کار و وضعیت اشتغال نیست. چنانچه کاهش بیکاری با کاهش نرخ مشارکت اقتصادی همراه باشد، می توان گفت که ریزش بیکاری به علت بیکارانی بوده است که از پیدا کردن شغل نا امید شده و از بازار کار و جمعیت مشارکت اقتصادی خارج شده و به همین دلیل نرخ بیکاری پایین آمده است.

بر همین اساس علی رغم کاهش بیکاری در سال 1400 نمی توان لزوما اذعان داشت که وضعیت اشتغال در این سال بهبود یافته است.

افزایش نرخ بیکاری در زنان

نرخ بیکاری مردان در سال 1400، 7.9 درصد به ثبت رسیده است که نسبت به سال 99 حدود نیم درصد کاهش داشته است. این در حالیست که نرخ بیکاری زنان از 15.6 درصد در سال 99 به 16 درصد در سال 1400 رسیده است. بررسی ها نشان می دهد در سال گذشته از جمعیت قابل توجهی از شاغلین زن از وضعیت اشتغال خارج شده اند. اما با توجه به سهم اندک زنان در بازار کار اقتصاد ایران، نرخ بیکاری به صورت قبل ملاحظه ای تحت تاثیر قرار نگرفته است.

نرخ بیکاری در مناطق شهری و روستایی

نرخ بیکاری در مناطق شهری در سال گذشته 9.9 درصد به ثبت رسیده است که نسبت به سال 99 حدود 0.5 درصد کاهش را تجربه کرده است. نرخ بیکاری در مناطق روستایی نیز از 7.2 درصد در سال 99 به 6.9 درصد در سال 1400 کاهش یافته است. بر اساس داده های منتشر شده از مرکز آمار ایران نرخ مشارکت اقتصادی در مناطق روستایی کشور نزدیک به 3 درصد از نرخ مشارکت اقتصادی در مناطق شهری کشور بیشتر است.